Αμερικάνικη Τέχνη: 1974

1974: ΥΜΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Γαλλια: Ακόμη μια χρονιά σταθμός για τους Γάλλους με τους Michel Legrand και Philippe Sarde να κάνουνε παπάδες. Ο πρώτος έδωσε την καλύτερη δουλειά του για τον κινηματογράφο, ένα συμφωνικό αριστούργημα με πολύ ποικιλία, ένα συγκλονιστικό ερωτικό θέμα και συνθέσεις με αυστηρώς κλασική φόρμα που εκτείνονται από το μπαρόκ μέχρι τον ρομαντισμό. Το The Three Musketeers είναι ένα έπος που άνετα θα μπορούσε να το είχε συνθέσει κάποιος μουσικός της χρυσής εποχής του Χόλυγουντ. Στο Cops and Robbers το buddy movie του Αράμ Αβακιάν με δύο μπάτσους που αποφασίζουν να κάνουν ληστεία. Πολύ καλοφτιαγμένο κοινωνικό σχόλιο και σάτιρα με σωστό χιούμορ αλλά η μουσική του Legrand ενώ είναι πολύ καλή με τζαζ/ποπ ύφος ταιριαστό στο στυλ της ταινίας, χρησιμοποιείται χωρίς να κλέβει την παράσταση. Αντίθετα το cd που κυκλοφόρησε η Kritzerland το 2009 φανερώνει ένα πολύ όμορφο και αριστοτεχνικό σκορ του Γάλλου μάστορα.Και τέλος στο A Slightly Pregnant Man έχουμε να κάνουμε με κλασική περίπτωση κακής ταινίας - εξαιρετικής μουσικής. Η πιο αδύναμη ταινία του Ζακ Ντεμύ που σώζεται μόνο από Μαστρογιάννι -Ντενέβ και φυσικά τον Legrand ο οποίος γράφει στο γνωστό ελαφρύ μεν αλλά πληθωρικό του ύφος. Ο Philippe Sarde στα γνωστά του εικοσάλεπτα μεγαλούργησε πάλι. Το Deux Hommes Dans La Ville/ Two Against The Law είναι ένα αριστούργημα. Ιδανική σπουδή σε χαρακτήρα με τη χρήση μουσικής, με ένα μελαγχολικό μοτίβο που παραλλάσσεται με κιθάρα και έγχορδα σαν ένα αντάτζιο για τον καταδικασμένο χαρακτήρα που ερμηνεύει ο Αλέν Ντελόν σε μια θαυμάσια ερμηνεία αλλά και με την υποστήριξη ενός δωρικού Ζαν Γκαμπέν...To La Valise ανήκει στην ελαφρά μουσική μιας και είναι γραμμένο για κωμωδία περιπέτειάς, αλλά έχει μέσα κάτι ευρήματα, κάτι εναλλαγές στην ενορχήστρωση με σφύριγμα και φωνές αλά Morricone που είναι μια απόλαυση να το ακούς. Μα πάνω από όλα το κορυφαίο του εικοσάλεπτο σκορ που έχει φτιάξει ποτέ είναι το Le train, ένα δράμα δευτέρου παγκοσμίου πολέμου με τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και την Ρόμι Σνάιντερ που σκηνοθέτησε ο σπουδαίος Pierre Granier Deferre. Υπέροχο συμφωνικό σκορ, άλλοτε μελωδικό, άλλοτε επιθετικό, πάντα με την ορχήστρα μπρος. Ο Sarde σε μεγάλες στιγμές έμπνευσης, ειδικά στην τελική σκηνή που η μελωδία σου σπαράσσει τα σωθικά με το υπέροχο πρόσωπο της κλαίουσας Ρόμι Σνάιντερ σε πρώτο πλάνο. Ο Georges Delerue που βρέθηκε και υποψήφιος στα Όσκαρ με το φιλμ του Μάικ Νίκολς The Day of the Dolphin με τον Τζωρτζ Σ. Σκοτ πρωταγωνιστή είναι σε μεγάλη βραδιά. Στηρίζοντας το σκορ σε 5 θέματα – το βασικό θέμα, το νυχτερινό, το reunion, το κυνήγι και την πτώση - λέει την ιστορία μουσικά σαν να επρόκειτο για μια συμφωνία όπου το κάθε θέμα έχει και διαφορετική προσέγγιση …Είναι τέτοια η δεξιοτεχνία του που σε κάνει να προσπερνάς τα απλά κομμάτια αγωνίας. Δικαίως βρέθηκε υποψήφιος. Και περνάμε στον τέταρτο σωματοφύλακα του γαλλικού σάουντρακ τον Maurice Jarre, ο οποίος συνεργάζεται πάλι με τον μέγιστο Τζων Χιούστον. Στο The MacKintosh Man με τον Πωλ Νιούμαν στηρίζεται μόνο σε ένα ωραιότατο θέμα με τσέμπαλο και ωραίο ρυθμό το οποίο όμως δεν φτάνει για να στηρίξει όλο το σκορ. Εκτός όμως από τους τέσσερις υπέροχους είχαμε και έναν άλλον Γάλλο που έπαιξε καλή μπαλίτσα. .O Claude Bolling με το Le Magnifique, του Ντε Μπροκά με τον Πελμοντό έκανε μια πολύ μεγάλη επιτυχία με ένα κοσμοπολίτικο αλλά ελαφρύ σκορ για τα γούστα μου. Ο συνθέτης βεβαίως ελάχιστες φορές παρέκκλινε από το ύφος της λάουντζ ορχήστρας που πλησίαζε λίγο και στο elevator music στις ταινίες που δούλεψε, αλλά σ ‘αυτό το σκορ έπιασε το ύφος της ταινίας που πέρναγε από την κωμωδία στην περιπέτεια και στη φαντασία με έναν πολύ ευχάριστο τρόπο. Ειδικά το θέμα του για την Τατιάνα σε μεθάει με την γαργαλιστική του μελωδία! Εξαιρετικός Michel Colombier στο L'Héritier και δυνατός Μπελμοντό σ ‘αυτό το δράμα δράσης του Φιλίπ Λαμπρό που έκανε μεγάλη επιτυχία. Ο Colombier έγραψε ένα από τα κορυφαία σκορ της καριέρας του, με άξονα μια θεματική ιδέα που δύσκολα ξεχνιέται και γύρω από αυτήν μια ιδιοφυή ανάπτυξη από κρουστά, ηλεκτρικές κιθάρες, πλήκτρα και ένα ρυθμικό τέμπο πραγματικά εξαιρετικό. Το σκορ του δίνει πνοή στην ιστορία του πλειμπόι (Μπελμοντό) που κληρονομεί μια τεράστια περιουσία και γίνεται αυτόματα στόχος των μεγάλων συμφερόντων. Στο παιχνίδι μπαίνει και ένας άλλος Γάλλος που άφησε εποχή κυρίως στην γαλλική τηλεόραση με τις ελαφρές μελωδίες του. Ο Vladimir Cosma. Δυο σκορ κατέθεσε ο νεαρός συνθέτης. Το τεράστιας επιτυχίας Les Aventures de Rabbi Jacob του Λουί Ντε Φινές στο οποίο ο Κοσμάς -έτσι τον λέω εγώ- γράφει ένα σκορ που "παίζει" με τις αρμονίες και τους ρυθμούς της Εβραϊκής μουσικής αλλά σε μοντέρνο κωμικό ύφος και πραγματικά κλέβει την παράσταση και το L'Affaire Crazy Capo ένα Γαλλικό θρίλερ με τον Μορίς Ρονέ. Η ταινία δεν "τράβηξε" ιδιαίτερα αλλά η μουσική του Κοσμά ανέβασε τη δημοτικότητά του στα ύψη ειδικά με το βασικό θέμα που είναι πραγματικά αξέχαστο. Πολύ καλή χρονιά για τον Βλαδίμηρο Κοσμά. Τα φώτα όμως πέφτουν σε έναν μεγάλο μάστορα της ηλεκτρονικής μουσικής. Τον πασίγνωστο Jean Michel Jarre γιο του μεγάλου Maurice που τότε ήταν μόλις 25 ετών όταν υπέγραφε την μουσική σε μια ταινία που έπαιζε το ζευγάρι Ντελόν – Σινιορέ. Το La chanson des granges brûlées εχει ένα αξιομνημόνευτο βασικό θέμα αλλά η πρωτόγονη τεχνολογία εκείνης της εποχής στην ηλεκτρονική μουσική κάνει το σκορ να ακούγεται απλοϊκό και επίπεδο. Πάντως η εισαγωγή των συνθ και της ηλεκτρονικής μουσικής θα αλλάξει το τοπίο στην κινηματογραφική μουσική με αποκορύφωμα τα Όσκαρ του Βαγγέλη και του Moroder.

Ιταλία: Ο Nino Rota συνεχίζει ακάθεκτος από πέρσι και υπογραφεί ένα αριστούργημα.To Love and Anarchy, το αγαπημένο σκορ του Μάνου Χατζηδάκη από τον μεγάλο Ιταλό δημιουργό, βρίθει από ευρηματικές μελωδίες κι ένα διαχρονικό θέμα. Το σκορ όμως είναι πολύ ανάλαφρο για να μπορέσει να συγκριθεί με πιο δύσκολα και απαιτητικά έργα, όπως είναι το Sunset, Sunrise, ένα από τα καλύτερα σκορ που έχει γράψει ποτέ. Το Sunset, Sunrise ένα γιαπωνέζικο hippie/biker movie κυκλοφόρησε σε σιντί το 2019 και είναι μια πραγματική αποκάλυψη για μια πολύ γνωστή ταινία στην εποχή της. Τι να πρωτοπεί κάνεις για την ομορφιά και τον λυρισμό του μεγάλου συνθέτη ο οποίος κατέφυγε στην συμφωνική ορχήστρα και όχι σε ροκ /πανκ επιλογές που πηγαίνουν ασορτί με το είδος….Έπος!!! Το άλλο αντίπαλο δέος και έτερος συμπατριώτης του ο μεγαλοφυής Ennio Morricone συνεχίζει στα κωμικά - αυτοπαρωδικά γουέστερν με μια ακόμη εξαιρετική σύνθεση. Το My Name Is Nobody μπαίνει δίπλα στα Duck, You Sucker, The Bad the good and the ugly, Two Mules for Sister Sara και Navajo Joe χωρίς ωστόσο να μπορεί να συγκριθεί με τα δύο πρώτα. Το αστυνομικό δράμα Revolver ένα κλασσικό ευρωπαϊκό φιλμ με έντονα πολιτικό ύφος, χαρακτηριστικό του σκηνοθέτη του Σέρτζιο Σολίμα έχει το ύφος των αστυνομικών σκορ που έκανε ο συνθέτης εκείνη την εποχή. Είχε πολλά σασπένσφουλ θέματα με ηλεκτρικές κιθάρες, στακάτα έγχορδα, και κρουστά και ποπ διασκευές σε Βιβάλντι και Μπετόβεν!!!Αλλά κι ένα πολύ όμορφο μελωδικό θέμα που καρφώνεται στη μνήμη. Το Massacre in Rome ένα φιλμ για τον Β’ παγκόσμιο πολέμου του Τζωρτζ Κοσμάτος με Ρίτσαρντ Μπάρτον και Μαρτσέλο Μαστρογιάνι από την άλλη κινείται σε δυο πυλώνες. Στον ένα έχει την μορφή σκοτεινού και απειλητικού μαρς για να περιγράψει την εκδίκηση των Γερμαναράδων και στον άλλον έχουμε μια τρομακτική αλλά και πολύ στατική ατμόσφαιρα που καταντάει μονότονη και κουραστική. Προτιμήστε τα κλασικά πολεμικά σκορ των Βρετανών και των Αμερικάνων. Όμως ο Morricone είναι απρόβλεπτος και ατέλειωτος κι έτσι θα αφήσει το στίγμα του αυτή την χρονιά – τουλάχιστον από τις αξιοπρόσεκτες παραγωγές- με το θρησκευτικό Giordano Bruno. Εδώ ο Μαέστρος βρίσκεται στο στοιχείο του, τη Μεσαιωνική θρησκευτική μουσική σ' αυτό το βιογραφικό δράμα του Τζουλιάνο Μοντάλντο με τον φοβερό Τζιαν Μαρία Βολοντέ. Ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό σκορ με έντονο δραματικό βασικό θέμα και πολλά ενδιαφέροντα χορωδιακά μέρη. Αριστούργημα συμφωνικής χορωδιακής μουσικής! Ο νεαρός Nicola Piovani με το ξεχασμένο φιλμ Daniele E Maria παραδίδει ένα κεφάτο σκορ ελαφράς ρομαντικής μουσικής με χαρακτηριστικές μελωδίες και ευχάριστο ρυθμό. Ο Bruno Nicolai υπογράφει ίσως το κορυφαίο σκορ της καριέρας του! Το Defense De Savoir είναι ένα καλό φιλμ της Ναντίν Τρεντινιάν αλλά το σκορ του Nicolai είναι ακόμη καλύτερο! Δράμα με πολιτικούς απόηχους με τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν στον πρωταγωνιστικό ρόλο και πολλούς ηθοποιούς της Γαλλικής νουβέλ βαγκ στο καστ. Η μουσική κυριαρχείται από ένα απίστευτης ενέργειας βασικό θέμα με σπιντάτο ρυθμό, ορχήστρα και ηλεκτρική κιθάρα, όμως δεν μπορώ να μην αναφέρω και το υπέροχο μελαγχολικό μοτίβο στο οποίο ο Nicolai χρησιμοποιεί μαντολίνο! Η μουσική καταπληκτική και πιστεύω ότι σε μια άλλη ταινία ο αντίκτυπός της θα ήταν πολύ μεγαλύτερος. Ο Franco Micalizzi με το L'ultima neve di primavera μας ισοπεδώνει με τον μελωδικό του οίστρο. Παιδάκι παραμελημένο που πεθαίνει από ανίατη ασθένεια στον πρωταγωνιστικό ρόλο...η ταινία ξεκίνησε "επιδημία" ταινιών-κλώνων στην Ιταλία στη δεκαετία του 70. Τεράστια επιτυχία. Η μουσική του Franco Micalizzi είναι πολύ μελωδική, με ένα αξέχαστο βασικό θέμα παίζει ανάμεσα στην μελαγχολία και την αθωότητα με ένα πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Ένα άλλο σκορ φαινόμενο είναι και το La polizia sta a guardare του Stelvio Cipriani που γράφει το πιο χαρακτηριστικό σκορ της καριέρας του, αυτό που τον σημάδεψε τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια. Η ταινία του Roberto Infascelli με τον Ενρίκο Μαρία Σαλέρνο στο ρόλο ενός επιθεωρητή της αστυνομίας που τα βάζει με ένα κύκλωμα απαγωγέων είχε τεράστια επιτυχία και το βασικό θέμα του Stelvio Cipriani ήταν τόσο χαρακτηριστικό που στις επόμενες ταινίες του, οι σκηνοθέτες απαιτούσαν από τον συνθέτη να γράφει κάτι παρόμοιο!!Το Lucky Luciano είναι μια βερσιόν του Φραντσέσκο Ρόσι, όχι από τις κορυφαίαιες του ταινίες, με Τζιαν Μαρία Βολοντέ στον πρωταγωνιστικό ρόλο και Ροντ Στάιγκερ, Έντμοντ Ο Μπράιαν και Βίνσεντ Γκαρντίνια στο καστ. O Piero Piccioni ανέλαβε το σκορ όπως σε όλες τις ταινίες του Ιταλού σκηνοθέτη, αλλά σίγουρα πολύ σκορ έμεινε εκτός ταινίας, μιας και εκτός από το εξαιρετικά ατμοσφαιρικό βασικό θέμα, στην ταινία βρήκαν χώρο ‘κανα δυο θέματα ακόμα καθώς ο Ρόσι αποφάσισε να δώσει μπόλικο χώρο στο περίφημο Moonlight Serenade του Glenn Miller. Το άλμπουμ που είχε κυκλοφορήσει τότε ήταν βέβαια ένα πολύ καλό σάουντρακ το οποίο περιέχει θέματα που δεν μπήκαν στην ταινία (τα σέικ/τζαζ). Περνάμε σε μια πολύ ιδιαίτερη ταινία και ένα έξοχο σάουντρακ. Το Flesh For Frankenstein έχει ένα εξαιρετικά όμορφο και καλοφτιαγμένο συμφωνικό σκορ του Claudio Gizzi γι’ αυτό το φιλμ του Πωλ Μόρισευ για το μυθικό τέρας της Μαίρη Σέλλεϊ, που έκανε μεγάλη αίσθηση για τις γραφικές σκηνές βίας και σεξ (για την εποχή φυσικά). Το φιλμ διαφημίστηκε ως έμπνευση του Άντι Γουόρχολ αλλά δεν είχε και πολλά να κάνει μαζί του, εκτός από μερικά κολλητάρια του που πρωταγωνιστούσαν (Τζο Νταλεσάντρο, Ούντο Κίερ...). Η μουσική είναι πανέμορφη με ένα νεορομαντικό ύφος που παραπέμπει περισσότερο σε δραματικό ρομάντζο παρά σε ταινία φρίκης. Την έκπληξη όμως στην Ιταλία την κάνει ένας νεόκοπος συνθέτης με ένα από τα καλυτέρα ντεμπούτο στην ιστορία της κινηματογραφικής μουσικής. Ο Pino Donaggio με το Don't Look Now ένα από τα κλασικότερα θρίλερ που έγιναν ποτέ με ένα από τα ανατρεπτικότερα φινάλε στην ιστορία του σινεμά, με μια από τις πιο τολμηρές ερωτικές σκηνές, με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ και την Τζούλι Κρίστι γράφει μια μουσική ευαίσθητη, ρομαντική, ατμοσφαιρική, τραγική αλλά και τρομακτική με επιρροές από Βιβάλντι μέχρι Χέρμαν αγκαλιάζοντας έτσι όλες τις πτυχές της αριστουργηματικής ταινίας του Νίκολας Ρεγκ. Τεράστιο σκορ!!!

Ελλάδα: Η Ελλάδα σε παγκόσμια κλίμακα εκπροσωπείται πάλι από τον Mikis Theodorakis με την διαχρονική ταινία του Σίντεϊ Λιούμετ Serpico και οι απόψεις διίστανται. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο συνθέτης προσέγγισε με τόσο ελαφρύ τρόπο μια τόσο επαναστατική φυσιογνωμία και πολύπλοκη προσωπικότητα. Ο Theodorakis του έφτιαξε ένα βασικό θέμα με μια χαρακτηριστική μελωδία που δεν την ξεχνάς αλλά την πλαισίωσε με μια ελαφριά ενορχήστρωση σκιαγραφώντας το πορτρέτο του επιφανειακά. Καμία σχέση δηλαδή με την ταινία και την πραγματικότητα. Αυτά όσο αναφορά την μουσική για την ταινία. Σαν άλμπουμ όμως είναι αριστούργημα. Απολαυστικό και με συνοχή το σκορ προσφέρεται για ρομαντική ακρόαση ακούγοντάς το με την κοπέλα σου πίνοντας κρασί ή τρώγοντας ένα ωραίο δείπνο. Και επειδή εδώ κρίνουμε το άλμπουμ είναι σίγουρα ένα από τα κορυφαία της χρονιάς. Πρόκειται όμως για lounge - chillout music σαν αυτές που ακούγονται σε piano bars και καζίνο. Μόνο το τελευταίο κομμάτι έχει μια δραματική υπόσταση λόγω κλασικής ενορχήστρωσης. Όσοι κρίνουν τις μουσικές με βάση την ταινία σίγουρα είναι μια κακή στιγμή. Όσοι κρίνουν το άλμπουμ όπως εγώ είναι πάλι ένα αξιοθαύμαστο παράδειγμα ελαφράς μουσικής.

Ουαλία: Ένα αριστούργημα μας έρχεται από την Ουαλία το Theatre Of Blood. Η μουσική του κορυφαίου Ουαλού συνθέτη Michael J.Lewis γι’ αυτό το έξοχο φιλμ του Douglas Hickox περιγράφει όλο το Σεξπηρικό σύμπαν, το ρομάντζο, τον τρόμο, την αγωνία, τις μηχανορραφίες κλπ κλπ με μια πολυσύνθετη μουσική η οποία σε όλες τις πτυχές της είναι αριστουργηματική.

Αγγλια: Οι Άγγλοι με μπροστάρηδες πάλι τον Roy Budd και τον Ron Goodwin αφήνουν το στίγμα τους σε μια Γαλλική χρονιά. Το The Stone Killer είναι ένα θρίλερ του Mάικ Γουίνερ. Τσαρλς Μπρόνσον δυνατός όπως πάντα και το σκορ έξοχο για την ταινία και το άλμπουμ με ανάλαφρο Τζειμςμποντικό ηχόχρωμα, με ρυθμό και ένταση και τις ενορχηστρωτικές νοστιμιές του Roy, που πάντα έδινε μια ευπρόσδεκτη δραματικότητα στη μουσική του κι ας ήταν και ταινία με μπατσόνια. Και μιας που μιλήσαμε για Τζέιμς Μποντ δεν γίνεται να μην αναφερθούμε στο Live and Let Die ένα δυνατό σκορ από τον George Martin που ήταν και ενορχηστρωτής των Beatles. Προφανώς και του δώσανε τη μουσική λόγω Μακάρτνει που έγραψε το τραγούδι των τίτλων και πήρε και το Όσκαρ. Και μιας και μιλήσαμε για Όσκαρ ας αναφέρουμε και το εικοσάλεπτο σκορ του John Cameron για το A Touch of Class ένα ήπιων τόνων και ευχάριστο σάουντρακ πολύ ταιριαστό στην ταινία αλλά όχι και υποψήφιο για Όσκαρ!!! Ειδικά όταν υπήρχε το έπος του Ron Goodwin Sir Gawain and the Green Knight ένα έξοχο συμφωνικό σκορ με ήρωα έναν ιππότη από τις εποχές του Βασιλιά Αρθούρου.

Αμερικη: Οι Αμερικανοί βλέποντας τους Ευρωπαίους να αλωνίζουν σε ένα είδος που πρώτοι αυτοί τελειοποίησαν κατέβασαν τον κώλο τους. Goldsmith,Williams, Mancini, Schifrin, Herrmann, Rosenman, Bernstein. Σε μεγάλα κέφια ο John Williams με τέσσερα !! εξαιρετικά τζαζέ και ελαφρά σάουντρακ, το ένα καλύτερο από το άλλο. To The Long Goodbye, η ταινία του Ρόμπερτ Άλτμαν έχει ένα μαεστρικό σκορ της ρομαντικής τζαζ, (o Robert Altman που σκηνοθέτησε την ταινία ήθελε η μουσική – που στην ουσία ήταν ένα θέμα - να ακούγεται όχι σαν τυπικό σκορ αλλά ως μέρος της δράσης της ταινίας, μέσα σε σούπερμάρκετ από το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου, σαν μουσική που ακούει ο ήρωας στο σπίτι του και όλα αυτά σε διάφορες διασκευές. Μόνο στο φινάλε στους τίτλους ακούγεται το τραγούδι με τη συμβατική κινηματογραφική χρήση.), ενώ το The Paper Chase διαθέτει μια αξέχαστη μελωδία και μερικές ευφάνταστα ζωηρές στιγμές στις οποίες εμφανίζεται και ηλεκτρική κιθάρα! Το Cinderella Liberty που ήταν και υποψήφιος για Όσκαρ είναι ένα λαϊκό- αμερικανικό σκορ με την βάση του να είναι από την μια μεριά στην ποπ και την τζαζ και από την άλλη στα μπλουζ του Νότου. Στο The Man Who Loved Cat Dancing με τον Μπατ Ρεύνολντς τα σόλο φυσαρμόνικας και η Γιάνκικη μουσική είναι πιο έντονα όμως εδώ ο γίγαντας έχει βάλει και συμφωνική ορχήστρα με σπινταριστά έγχορδα και έτσι σπάει την μονοτονία της αμερικάνικης απλοϊκής παραδοσιακής μουσικής. Ήταν η τελευταία χρονιά του γίγαντα που έκανε τόσο ελαφρά μουσική. Από δω και μετά θα αρχίσει να γράφει ιστορία. Και μιας και είμαστε σε ελαφρύ κλίμα ας συνεχίσουμε με τον κατεξοχήν ειδικό Marvin Hamlisch που πήρε και το Όσκαρ! Το ερωτικό The Way We Were το οποίο κέρδισε και το Όσκαρ είναι ορόσημο, κλασικό, διαχρονικό, και κορυφή στο είδος. Μα η κορυφή στην ρομαντική τζαζ δεν μπορεί να συγκριθεί με μια συμφωνική κορυφή. Συνεχίζω με Τζαζ αλλά πιο βαριάς μορφής από τον ιδιοφυή Dave Grusin. Το The Friends Of Eddie Coyle είναι ένα πεσιμιστικό και έντονα ρεαλιστικό θρίλερ από τον Peter Yates, σίγουρα μια από τις καλύτερες ταινίες εκείνης της χρονιάς, διέθετε ένα διακριτικό semi-jazz-funk σκορ με ορχηστρικές πινελιές από τον μάστορα David Grusin που τότε έχτιζε καριέρα. Έξοχη μουσική, χαρακτηροκεντρική πάνω στον Robert Mitchum αλλά και στο φοβερό ανδρικό κάστ που έσπαζε κόκκαλα. Θα παραμείνουμε στην Τζαζ αλλά στην πιο βαριά και ατονική της μορφή με το αριστούργημα του Don Ellis The Seven-Ups, το ανεπίσημο sequel του The French Connection, το επίσημο θα γίνει δυο χρόνια αργότερα, που έδωσε τελικά τη δυνατότητα στον ιδιοφυή νεωτεριστή συνθέτη να δείξει τι μπορεί να κάνει με τις κινηματογραφικές εικόνες, μιας και στην ταινία του Φρίντκην δεν απόσωσε η φουκαριάρα η μουσική του (τουλάχιστον για πάνω από 10 λεπτά). Σ ‘αυτό το φιλμ που κινείται στα σκηνοθετικά μονοπάτια του The French Connection μιας και το σκηνοθέτησε ο παραγωγός του Philip D'Antoni εμφανώς επιρρεασμένος, η μουσική είναι ανελέητη και επιθετική, με συμφωνικές-τζαζ υφές, βασικά ατονικές. Ένα σκορ για θρίλερ πόλης με μπάτσους και ναρκωτικά, που υποστηρίζει άψογα τις ρεαλιστικές εικόνες της ταινίας. Στο ίδιο ύφος έχουμε και το πρώτο αριστούργημα στην σκηνοθετική καριέρα του Κλιντάρα του Ήστγουντ, το High Plains Drifter αυτό το μεταφυσικό γουέστερν (ελεύθερη διασκευή του σπαγγέτι γουέστερν DJANGO IL BASTARDO όπως έχει παραδεχτεί ο ίδιος ο Κλιντ) που είχε μουσική από τον τρομπονίστα του Stan Kenton, τον Dee Barton, ένα ανατριχιαστικό σκορ με έξτρα ατμόσφαιρα και μυστήριο, που ελάχιστη σχέση με γουέστερν είχε - εκτός του έξοχου βασικού θέματος - πάνω στον μυστηριώδη "ξένο" που σκάει μύτη και την κοπανάει στο τέλος σαν φάντασμα έχοντας πάρει την χαοτική εκδίκησή του... προσδίδοντας έξτρα ατμόσφαιρα και μυστήριο. Παραμένουμε στην ελαφράδα και περνάμε στο Shaft In Africa με μουσική του Johnny Pate. Η δεύτερη ταινία του φοβερού Σαφτ ο οποίος πηγαίνει να βοηθήσει τα "αδέρφια" του εναντίον αδίστακτων δουλέμπορων στην Αφρική με συνοδεία μουσικής του Johnny Pate ο οποίος αφήνει την βαριά και αισθησιακή φανκ του Isaac Hayes και βάζει περισσότερο κέφι και ρυθμό με ένα βασικό θέμα πραγματικά εξαιρετικό. Και περνάμε στο πολυσυζητημένο Last Tango on Paris του Gato Barbieri που πρέπει να σταθούμε. Και πρέπει να σταθούμε γιατί έχουμε τεράστιο χάσμα μεταξύ μουσικού σκορ και μουσικού άλμπουμ. Ενώ στην ταινία η μουσική του Barbieri κρατάει ένα μελαγχολικό και εσωστρεφή τόνο που ταιριάζει γάντι στην αισθησιακή ατμόσφαιρα της ταινίας και στην αυτοκαταστροφική περσόνα του Μπράντο, στο άλμπουμ τα τινάζει όλα με την ελαφράδα και την επιπολαιότητά της. Όλα στην μουσική του άλμπουμ είναι έξω! Καμία εσωτερικότητα. Τέλος πάντων. Παντελώς λάθος αντιμετώπιση μα το άλμπουμ σε αυτούς που τους αρέσει το ταγκό θα το ευχαριστηθούν. Συνεχίζω με ανάλαφρη μουσική και περνάω στο Emperor of the North μια καταπληκτική ταινία από τον Ρόμπερτ Όλντριτς. Η μουσική του Frank DeVol είναι έντονα φολκ με μπάντζο και διάφορα άλλα παραδοσιακά όργανα του αμερικάνικου νότου.To White Lightning είναι ένα ωραίο σκορ του Charles Bernstein για το blockbuster του Burt Reynolds ο οποίος καθιερώθηκε σαν κατ’ εξοχή action film music composer που συνδύαζε την ορχήστρα με τους μοντέρνους ήχους που ζητούσαν τα στούντιο τότε. Και περνάμε στον κανονικό Bernstein, τον Elmer και την καθαρή συμφωνική μουσική. Το Cahill U.S. Marshal είναι γνήσιος Elmer για μια γνήσια Αμερικάνικη φιλοφασιστική ταινία με τον Τζων Γουέιν και θα βρούμε όλα τα χαρακτηριστικά της μουσικής του. Ηρωικές Ουβερτούρες, αργά συναισθηματικά μέρη με κιθάρα, χορταστικά action themes αλλά και μουσική εικόνων. Το Westworld ένα φιλμ μελλοντολογικού τρόμου γραμμένο και σκηνοθετημένο από τον Michael "JURASSIC PARK" Crichton διαθέτει ένα σκορ που στα τελευταία 20 λεπτά της ταινίας σοβαρεύει, παρατάει τα απλοϊκά σαλούν θέματα και την απογειώνει κυριολεκτικά. Ο Jerry Fielding είχε εκείνη τη χρονιά την υπέροχη μουσική του για το Scorpio σε σκηνοθεσία του κολλητού του Michael Winner, ένα νοσταλγικό και γεμάτο ευρήματα και διαθέσεις σκορ για το κατασκοπικό θρίλερ με τον Burt Lancaster και τον Alain Delon. Όργανο-έκπληξη το ακορντεόν που δίνει αυτό το έξτρα Ευρωπαϊκό άρωμα στην ταινία που είναι γυρισμένη και στην Ευρώπη. Την ίδια χρονιά είχε και το ατμοσφαιρικό χαμηλών τόνων σκορ στο αριστούργημα του John Flynn The Outfit...Ο Henry Mancini είχε το σκορ για το OKLAHOMA CRUDE του Stanley Kramer με hillbilly ενορχηστρώσεις (μπάντζο, βιολάντζες κλπ) αλλά και ωραία ατμοσφαιρικά θέματα (μάλλον από την θεάρα πρωταγωνίστρια την Φέη Ντάναγουει τα εμπνεύστηκε αυτά) και το θαυμάσιο The Thief Who Came to Dinner όπου είναι εκπληκτικός με συγκλονιστικές μελωδίες. Ο Leonard Rosenman ξαναπαίρνει την σκυτάλη από τον Goldsmith με την τέταρτη συνέχεια των πιθήκων και είναι ασφαλώς καλύτερος, από την πρώτη του απόπειρα, αλλά μια σκάλα κάτω από τον μεγάλο Jerry με το Battle for the Planet of the Apes και ο καινοτόμος Bernard Herrmann προσθέτει άλλη μια πολύ αξιόλογη σύνθεση στην πλούσια φιλμογραφιά του με το θρίλερ του ΝτεΠαλμα Sisters αλλά δεν φτάνει τα μεγάλα αριστουργήματα του παρελθόντος. Το θρίλερ – θρύλος the Exorcist δεν έχει αυθεντική μουσική μιας και η σκοράκλα του Schifrin απορρίφθηκε από τον σκηνοθέτη. Τόσο μυαλό είχε ο Φρήκτιν τόσα καταλάβαινε. Καλά έκανε ο Herrmann και τον απέρριψε. Και για τέλος έχουμε τους Lalo Schifrin και Jerry Goldsmith. Ο Lalo Schifrin είχε εκείνη τη χρονιά είχε τρία εξαιρετικά έργα. Στο Harry in Your Pocket έχει δημιουργήσει ένα πολύ λειτουργικό σκορ με αυτό το συμφωνικό μοντέρνο ύφος του, που εκεί που ακούς τη μελωδία από την ορχήστρα σου πετάει κι ένα ρυθμικό σκουπάκι στα ντραμς, εκεί που παίζει το πιάνο το μελαγχολικό μοτίβο, σου βάζει και μια τρομπέτα μέσα. Στο Magnum Force που πρόκειται για τη δεύτερη ταινία του Dirty Harry, γράφει ένα καταπληκτικό μοντέρνο σκορ με τζαζ/φανκ ενορχηστρώσεις για ένα καθαρόαιμο σκληρό θρίλερ πόλης. Χαρακτηριστική η μουσική στους τίτλους αρχής, όπου το τερατώδες magnum στρέφεται αργά και βασανιστικά προς το μέρος του θεατή υπό το οργιώδες ρυθμικό χορωδιακό πανδαιμόνιο του βασικού θέματος του Lalo. H χορωδία ακούγεται σαν ήχος σειρήνας αστυνομικού αυτοκίνητου, μια ειρωνική πινελιά για τους - και καλά - φασιστικούς απόηχους της πρώτης ταινίας, αλλά και αναφορά στους κακούς της ταινίας, ένα ζευγάρι ψυχάκηδων μπάτσων. Και το ιδιοφυούς σύλληψης Enter the Dragon το οποίο έχει επιρροές από τζαζ, φανκυ, κλασική και παραδοσιακή κινέζικη μουσική πάντα στις σωστές δόσεις. Η ενορχήστρωσή του υπερ -ευρηματική και απρόβλεπτη, πάντα εκπλήσσει ευχάριστα χωρίς να κουράζεσαι ποτέ και έχει από τις φωνές του Μπρους Λι, μέχρι κινέζικα τύμπανα και ντραμς. Τρομερός ο Λάλο εκείνη τη χρονιά...έπρεπε να μπει στις υποψηφιότητες...Και φτάνουμε στον Τιτάνα. 3 σκορ. Ace Eli And Rodger Of The Skies, One Little Indian, και Papillon. Το πρώτο ένα δράμα γραμμένο από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ για έναν αεροπόρο του 1920 που παίρνει μαζί και τον γιο του στο ταξίδι έχει μια μουσική και δραματική και κωμική. Η δραματική του έχει μια πολύ γλυκιά μελωδία ενώ η κωμική που δυστυχώς κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος του άλμπουμ είναι επιπόλαια και απλοϊκή. Στο One Little Indian όμως, μια οικογενειακή κωμωδία γουέστερν, έχουμε τον γνήσιο Goldsmith με τις γνωστές δυναμικές μελωδίες, τα λυρικά αργά μέρη, τα κεφάτα διαλείμματα και τα κρεσέντο της ορχήστρας. Τυπικό σκορ του συνθέτη και απλά υπέροχο! Kαι θα κλείσω με τον διαχρονικό και μνημειώδη Papillon όπου είναι ένας ύμνος για την ελευθερία και το κορυφαίο σκορ της χρονιάς. Περισσότερα όμως στο δεύτερο μέρος όπου το αναλύω. ΠΟΡΙΣΜΑ: Μου είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω το κορυφαίο σκορ της χρονιάς. Και τα τέσσερα πρώτα μπορούν άνετα να κερδίσουν αυτόν τον τίτλο. Aν έκρινα σύμφωνα με την συμβολή στην ταινία το Theatre Of Blood είναι ένα επίτευγμα και θα έπαιρνε την πρώτη θέση. Σαν άλμπουμ όμως όλα για μένα έχουν την ίδια βαθμολογία. Ίσως λίγο να προηγείται και πάλι το Theatre Of Blood, όμως επειδή ο Goldsmith είχε αυτή την φαεινή ιδέα -αλήθεια πως του ήρθε τώρα να γράψει για βασικό θέμα ένα βαλς, που θεωρείται από την φύση του αριστοκρατικός χορός για έναν ταλαίπωρο κατάδικο – του αξίζει να πάρει την πρώτη θέση. Τα Όσκαρ καλά εντάξει κοιμούνται όρθια

ΟΣΚΑΡ The Way We Were-Marvin Hamlisch

Cinderella Liberty-John Williams

The Day of the Dolphin-Georges Delerue

Papillon-Jerry Goldsmith

A Touch of Class-John Cameron

TOP -10

1. “Papillon”- Jerry Goldsmith

2. “Theatre Of Blood” - Michael J.Lewis

3. “The Three Musketeers”- Michel Legrand

4. “Sunset, Sunrise” - Nino Rota

5. “Giordano Bruno” – Ennio Morricone

6. “Enter the Dragon”-“Magnum Force”- Lalo Schifrin