Β' ΜΕΡΟΣ
Τελικά ο Χουπερ είχε δίκιο. Δεν ήταν
ο ''σωστός '' καρχαρίας και έτσι μαζί με τον Μπρόντυ θα πάνε με το
υπερεξελιγμένο σκάφος του να τον βρούνε. Αυτή την φορά ο Σπίλμπεργκ τους
τοποθετεί σε απόλυτο μαύρο. Μέσα στην μαύρη νύχτα με ομίχλη. Το φως που έχει
πάνω το σκάφος δίνει μια κάποια ασφάλεια η οποία εξαφανίζεται στα γενικά πλάνα
όταν έρχεται σε αντίθεση με τον σκοτεινό ωκεανό. Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν
αγνοούμενο. Τα επόμενα πλάνα είναι υποθαλάσσια κάτι που δίνει την αίσθηση της απειλής και του ξένου. Δεν ξέρουμε
τι μπορεί να πεταχτεί ανά πάσα στιγμή από εκεί κάτω. Και πάλι πιστεύουμε ότι θα
επιτεθεί ο καρχαρίας άλλα δεν είμαστε σίγουροι αν θα σκοτωθεί ένας από τους δυο
πρωταγωνιστές. Ο Σπίλμπεργκ όμως μας ξανακλείνει το μάτι και μας τρομάζει χωρίς
να μας δείξει καθόλου τον καρχαρία. Μόνο το πτώμα του άτυχου ψαρά και μάλιστα
μόνο το κεφάλι του είναι ικανό για μας ταρακουνήσει. Όταν παίχτηκε σε
δοκιμαστική προβολή η ταινία, το κοινό στην αίθουσα σε αυτή την σκηνή ούρλιαξε.
Ο Σπίλμπεργκ την ξαναγύρισε στην πισινά της μοντέρ της ταινίας Verna Fields
γιατί ήθελε να ουρλιάξουν δυνατότερα. Στην δοκιμαστική προβολή η σκηνή που είχε
το περισσότερο ουρλιαχτό είναι όταν ο καρχαρίας βγαίνει πίσω από το κεφάλι του
Μπρόντυ. Όταν λοιπόν ξαναγύρισε την σκηνή του Ben Gardner αυτή τελικά πήρε το
περισσότερο ουρλιαχτό, ενώ στην σκηνή του Μπρόντυ το ουρλιαχτό μειώθηκε κατά
50%. O Σπίλμπεργκ δήλωσε ότι πήρε ένα μάθημα για το ότι μια ταινία μπορεί να
έχει μόνο μια κύρια στιγμή τρόμου γιατί μετά το κοινό σε έχει πάρει χαμπάρι.
Την άλλη μέρα θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Ο Μπρόντυ και ο Χουπερ θα
υπερασπιστούν τα πιστεύω τους με πάθος και απαιτήσουν από τον δήμαρχο να κλείσει τις ακτές.
Μάταια όμως. Ο δήμαρχος σαν μεγάλη γάτα που είναι θα διαλέξει να ευχαριστήσει
και τις δυο πλευρές. Και οι ακτές θα
μείνουν ανοικτές άλλα και ελικόπτερα και βάρκες θα είναι παρατεταγμένα έτοιμα
να επέμβουν.
Η τελευταία επίθεση πριν αρχίσει το μεγάλο κυνήγι είναι πέρα για πέρα
αριστουργηματική. Όλοι αυτή η αστυνομοκρατία θα φοβίσει τον κόσμο και θα τον
κρατήσει μακριά από την θάλασσα. Την αρχή την κάνει μια οικογένεια και σε λίγο
ακολουθούν όλοι. Το πρώτο μέρος αυτής της σεκάνς εξελίσσετε στην θάλασσα. Το
δεύτερο στην λιμνούλα. Τα υποθαλάσσια πλάνα εναλλάσσονται με τα γενικά και τον
κόσμο να διασκεδάζει. Σε λίγο όμως κάνει την εμφάνιση του ένα πτερύγιο και θα
δημιουργηθεί ένας ανεπανάληπτος ομαδικός πανικός. Όλη αυτή η σκηνή θα γυριστεί
χωρίς καθόλου μουσική. Ο τρόμος λοιπόν θα γίνει ποιο ρεαλιστικός. Μονό φωνές,
σφυρίχτρες και οδηγίες από τα μεγάφωνα. Πάντως για να δείτε τι θα πει σημασία στην λεπτομέρεια
προσέξτε την μάνα που κρατάει το παιδί της σφιχτά και δεν κάνει τίποτα.
Εκπληκτικό χιούμορ. Τελικά όλα αυτά ήταν μια φάρσα από δυο πιτσιρικάδες. Τώρα ο
καρχαρίας κατευθύνεται στην λίμνη. Ο αντιπερισπασμός έπιασε. Για μια ακόμη φορά
πιαστήκαμε αδιάβαστοι. Όλη μας η προσοχή ήταν στην θάλασσα και να που ο
σκηνοθέτης μας χτύπησε στα νώτα. Στην λίμνη είναι και η πρώτη φορά που θα δούμε
κάτι από τον καρχαρία. Το μπολερό αρχίζει να δυναμώνει.
Μα θα μου πείτε πως ήξερε ο
καρχαρίας που να πάει; Ήξερε ότι τον περιμένουν οι μπάτσοι με τα κουμπούρια και
τους απέφυγε; Ο Σπίλμπεργκ σαν γνήσιος καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται τόσο πολύ
για τον ρεαλισμό. Ή μάλλον ενδιαφέρεται τόσο όμως μέχρι εκεί που τον βολεύει.
Τον νοιάζει δηλαδή να τελειοποιήσει την σεκάνς και αυτή η κίνηση
αντιπερισπασμού ήταν ιδανική.
Από κεί και πέρα ξεκινά το δεύτερο μέρος της
ταινίας ομοίως όπως γίνεται και στο μπολερό που στην μέση περίπου ξεκινάει ένα
δεύτερο θέμα που θα εναρμονιστεί τελείως με το πρώτο και μαζί θα οδηγηθούνε σε
ένα μεγαλειώδες φινάλε.
Ο φόβος
του Μπρόντυ για το νερό παίζει και αυτός σπουδαίο ρόλο στην ιστορία. Ενώ
φοβόταν να μην μπει στο σκάφος του Χουπερ και τελικά μπήκε με τα χίλια ζόρια,
στο σκάφος του Κουίντ όταν εκείνος λέει ότι καλύτερα να πάει μόνος ο Μπρόντυ
επιμένει. << Εγώ οργανώνω το κυνήγι >> του είπε. Πως έγινε και
ξεπέρασε την φοβία του; Την μεγάλη του φοβία
που είχε για το νερό, επειδή οταν ηταν
μικρός είδε κάποιον να πνίγεται; Η απόφαση του αλλάζει όταν ο καρχαρίας
περνάει διπλά από τον γιο του στην τελευταία επίθεση πριν από το μεγάλο κυνήγι.
Το κακό του χτύπησε την πόρτα και όταν σου χτυπάνε την δικιά σου πόρτα και όχι
του γείτονα ξεχνάς όλες σου τις φοβίες και δρας. Βεβαια ο Μπρόντυ δεν στάθηκε
αδιάφορος σε όλα αυτά τα γεγονότα, άλλα το να κάνει το σωστό μαζί με το
παραλίγο θάνατο του γιου του, χαλύβδωσαν τον χαρακτήρα του και τον έκαναν να
πάρει αυτή την μεγάλη απόφαση, που όντως είναι μεγάλη και άτομα που έχουν
φοβίες το ξέρουν πολύ καλά αυτό. Είναι μια νίκη επί του εαυτου. 'Αρα πολύ
δύσκολη και γι' αυτό σημαντική.
Στο κυνήγι του καρχαρία θα
ξετυλιχθεί όλο το κολοσσιαίο ταλέντο του Σπίλμπεργκ με μια ανεπανάληπτη
σκηνοθετική βιρτουοζιτέ. Η μάχη ανθρώπου και κτήνους σε όλο της το μεγαλείο.
Και οι δυο θα φτάσουν στα όρια τους. Όσο περνάει η ώρα και οι 2 αντίπαλοι
σταδιακά
θα αρχίσουν να αποσυντίθονται. Και
των δυο οι αντοχές και το μυαλό θα δοκιμαστούν σκληρά. Ο μεν καρχαρίας είναι
πιο δυνατός γιατί είναι στο στοιχείο του, είναι όμως επίσης και πολύ έξυπνος.
Δύναμη όμως έχει και ο άνθρωπος που θα έχει μαζί του καμάκια, πιστόλια,
τουφέκια. Επίσης είναι και αυτός έξυπνος. Όλα αρχίζουν κλιμακωτά από το
παραδοσιακό καλάμι ψαρέματος και καταλήγουν σε μάχη σώμα με σώμα. Μια μάχη
τέτοια, φυσικά έχει και απώλειες. Στο τέλος ο άνθρωπος θα επικρατήσει όχι
επειδή ήταν πιο έξυπνος ή πιο δυνατός από το θηρίο άλλα ποιο προσαρμοστικός
όπως έλεγε και ο μεγάλος Δαρβίνος. Ενώ το πλοίο σταδιακά αρχίζει να διαλύεται
και να βυθίζεται ο άνθρωπος κατάφερε να προσαρμοστεί και σε αυτές τις συνθήκες.
Βγήκε από ένα μικρο παραθυράκι και σκαρφάλωσε στο ποιο ψηλό σημείο. Στο
κατάρτι. Απίστευτο, απίστευτο εύρημα. Μα τον Δια δεν ξέρεις τι να
πρωτοθαυμάσεις. Η τελική μονομαχία με τον άνθρωπο ξαπλωμένο στο κατάρτι το
οποίο βουλιάζει σιγά - σιγά και το κτήνος να έρχεται με μανία πάνω του είναι
μια σκηνή μυθολογίας που μόνο μια ιδιοφυΐα θα μπορούσε να σκεφτεί.
 |
| Ο άνθρωπος πιο προσαρμοστικός απο το θηρίο |
Τα
σαγονιά του καρχαρία αποθεώθηκαν στην Αμερική από κοινό και κριτικούς άλλα η
ευρωπαϊκή κουλτούρα το χτύπησε ανελέητα. Είπανε ο καρχαρίας είναι η εξωτερική
απειλή που χτυπάει την Ευρώπη η οποία πρέπει να ενωθεί για να το πολεμήσει.
Διόλου τυχαία το εργατόπαιδο - ο
Κουίντ - πεθαίνει φριχτά ενώ το
πλουσιόπαιδο και ο μπάτσος σώνονται. Ο τελευταίος μάλιστα είναι
ήρωας γιατί είναι και αυτός που σκοτώνει τον καρχαρία. Μάλιστα. Αυτά είδε η
Ευρωπαϊκή κουλτούρα. Και εγώ από την άλλη λέω γιατί να μην είναι ο ''κακός''
δήμαρχος που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των καπιταλιστών, των μεγαλοξενοδόχων,
των μεγαλοεπιχειρηματιών, του κεφαλαίου δηλαδή που ασφαλώς για οικονομικούς
λογούς κρατάει τις παράλιες ανοικτές και σκοτώνεται κόσμος. Αυτό κανένας
Ευρωπαίος διανοούμενος δεν το είδε; Κανένα αριστερός κριτικός;
Στον
θάνατο του Κουίντ θα πρέπει να σταθούμε. Εγώ είδα ότι ο Κουίντ αντιπροσωπεύει
το παλιό. Το ένστικτο. Τον τσαμπουκά. Τότε που όλα ήταν χειρωνακτικά. Ο Χουπερ
αντιπροσωπεύει το καινούριο . Το ραντάρ, το κλουβί, τα χημικά. Και δεν είναι
τυχαίο ότι αυτοί οι δυο τρώγονται σαν τα κοκόρια. Λίγο πριν μπει ο Χουπερ στο
κλουβί και ενώ η μάχη σιγά - σιγά χάνεται και το καράβι βυθίζεται ο Κουίντ ενώ
στην αρχή κοροϊδευε θα πάρει τα φάρμακα του Χουπερ και θα τον ρωτήσει τι
ακριβώς μπορεί να κάνει με αυτά. Είναι η στιγμή όπου το παλιό παραδέχεται την
ήττα του. Είναι η στιγμή που αναγνωρίζει την ικανότητα του νέου. Ότι είχε να
δώσει το έδωσε. Η σκυτάλη τώρα περνάει αλλού. Έτσι λοιπόν μετά το κλουβί ο
Κουίντ πεθαίνει. Πλέον δεν θα πηγαίνουμε στην μάχη με Κολοκωτροναικούς
σουγιάδες άλλα με σύγχρονα όπλα, και μπορεί τα φάρμακα να αποτύχανε όμως ο
συμπιεσμένος αέρας - που τον έφερε ο Χουπερ - ήταν αυτός που έφερε την νίκη.
Αυτή είναι η δικιά μου εκδοχή. Στην άποψη των αριστερών κυρίως κριτικών υπάρχει
μια αντίφαση που αφορά τον θάνατο του Κουίντ. Το εργατόπαιδο λοιπόν που τον
σκοτώνει με βίαιο τρόπο ο ''κακός'' σκηνοθέτης υπηρετούσε στο “Ιντιαναπολις”
που επέστρεψε από το νησί Τιριαν αφού είχε παραδώσει την ατομική βόμβα της
Χιροσίμας το οποίο λέει με καμάρι. Και σκέφτομαι . Άρα καλά έκανε ο Σπίλμπεργκ
και τον σκότωσε με αυτόν τον φρικτό τον τρόπο γιατί ο Κουίντ δεν είναι ένας
εκπρόσωπος της εργατικής τάξης αλλά ένα στρατόκαβλο καθίκι. Ούτε αυτό όμως
είδαν οι διανοούμενοι Ευρωπαίοι. Αλλά τι να πεις σε μερικούς ανθρώπους που μέσα
στο κεφάλι τους αντί για εγκέφαλο έχουν σφυροδρέπανα. Αν ο καρχαρίας πέθαινε
από μια δρεπάνια στο κεφάλι θα την είχαν ανακηρύξει την καλύτερη ταινία στην
ιστορία του σύμπαντος. Ο θάνατος του Κουίντ λοιπόν διευκρίνισα ότι πρέπει να γίνει γιατί είναι πιο
παλιό. Και βρίσκει τον θάνατο λίγο μετά αφού έχει παραδώσει τα σκήπτρα στο
καινούριο. Και είναι τρομακτικός και σοκαριστικός όσες φορές και αν δεις την
ταινία γιατί είναι ένας σκληροτράχηλος χαρακτήρας. Ένας δολοφόνος καρχαριών.
Ένας εκκεντρικός καπετάνιος. Όταν λοιπόν πεθαίνει βασανιστικά τρομάζουμε γιατί
αυτός ο πολύ σκληρός άντρας ουρλιάζει σαν γυναικούλα. Οποιοσδήποτε άλλος
χαρακτήρας να έβρισκε τέτοιο θάνατο ο φόνος του δεν θα ήταν τόσο λειτουργικός.
Ο Σπίλμπεργκ πέτυχε διάνα. Ο μπάτσος που σκοτώνει το “κακό” δεν είναι ο μπάτσος
ο σκληρός. Ο Ράμπο. Ο Μπρούς Γουίλις του “DIE HARD”. Είναι ένας φιλήσυχος
άνθρωπος δειλός, με τις φοβίες του ο οποίος διακατέχεται από μια εσωτερική
ανάγκη. Δεν είναι ήρωας. Γίνεται όμως γιατί τον φτιάχνουν οι περιστάσεις. Η
ίδια του η φοβία είναι αυτή που τον μετατρέπει σε ήρωα. Άρα διόλου τυχαία είναι
αυτός που πρέπει να σκοτώσει το κτήνος.
 | |||
| Η στιγμή που το παλιό θα δώσει την θέση του στο καινούργιο. |
 |
| Ο θάνατος του Κουίντ είναι ένας σοκαριστικός γιατί βλέπουμε έναν σκληροτράχηλο άντρα να ουρλιάζει σαν γυναικούλα |
Φυσικά όλη η ταινία είναι
υπερβολική. Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση καρχαρίας να κάνει κάτι τέτοιο. Ίσα -
ίσα που πεθαίνουν πολύ πιο εύκολα και με πολύ πιο φρικτό τρόπο από ότι πέθανε ο
Κουίντ. Όμως έτσι πρέπει να γίνει. Όταν ο καρχαρίας πηδάει πάνω στο πλοίο είναι
μια απολύτως δικαιολογημένη κίνηση. Ο Σπίλμπεργκ όφειλε να κάνει κάτι τέτοιο.
Γιατί μας προετοίμαζε όλη την ώρα για αυτό. Το μπολερό του έπρεπε να
ολοκληρωθεί ακριβώς έτσι. Οργασμικά μεγαλειωδώς.
Πρόκειται
για ένα λαμπρό επίτευγμα αν αναλογιστεί κανείς τα μέσα που υπήρχαν τότε και τις
δυσκολίες που έπρεπε να ξεπεραστούν. Από τις 52 μέρες που υπολογίζονταν ότι θα
διαρκέσει το γύρισμα φτάσανε στις 155. Η πίεση στον Σπίλμπεργκ που ασκούσαν τα
αφεντικά τις Universals ήταν αφόρητη και ο ίδιος προσπαθούσε να
αυτοτραυματιστεί μπας και τον αντικαταστήσει άλλος. Το κόστος εκτοξεύτηκε , ο
μηχανικός καρχαρίας σπανίως δούλευε και έτσι οι τεχνικοί πληρωνόντουσαν χωρίς να
κάνουν τίποτα, ενώ από την άλλη οι ηθοποιοί ήταν έτοιμοι για απεργία. Μα δεν
ήταν μόνο αυτό. Ένα ατύχημα που έγινε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων είχε σαν
αποτέλεσμα η “Orca” να αρχίσει να βυθίζεται ενώ τεχνικοί και ηθοποιοί ήταν πάνω
στο σκάφος. O Σπίλμπεργκ πήρε μια ντουντούκα και άρχισε να καλεί σε βοήθεια τα
γύρω σκάφη να σώσουν τους ηθοποιούς. Ο John R carter που δούλευε για το τμήμα
ήχου και με το νερό να έχει φτάσει ως τα γόνατα του σήκωσε ψηλά την κασέτα
ηχογράφησης και φώναζε
“Γαμήστε
τους ηθοποιούς, σώστε το τμήμα ήχου” . Το πλοίο βυθίστηκε και πήρε μαζί του την
κάμερα με το φιλμ, το οποίο στάλθηκε πίσω στην Nέα Yόρκη μπας και το σώσουν οι
τεχνικοί του στούντιο. Τελικά και το φιλμ σώθηκε και η ORCA ανελκύστηκε από το
βυθό. Μα δεν ήταν μόνο αυτό. Ενώ ο μηχανικός καρχαρίας δοκιμάστηκε σε δεξαμενή
και λειτουργούσε τέλεια με το που βρέθηκε στην θάλασσα πήγε κατευθείαν στον
πάτο. Για ώρες ολόκληρες περίμεναν να δουλέψει αλλά τίποτα. Τρεις μηχανικοί
καρχαρίες κατασκευάστηκαν ένας που φαινόταν μόνο από την δεξιά πλευρά, ο άλλος
από την αριστερή και ο τρίτος ήταν ολόκληρος. Και οι τρεις μαζί κόστιζαν
εκείνοι την εποχή 750 χιλιάδες δολάρια , 250 χιλιάδες ο ένας δηλαδή και δούλευε
όποτε γούσταρε. Μα δεν ήταν μόνο αυτό. Η
''ORCA'' το πλοίο του Κουίντ κατασκευάστηκε σε 2 βερσιόν. Μια η κανονική
και μια τις βύθισης. Όταν η ομάδα των ειδικών εφέ τελείωσε την κατασκευή της
ήταν τόσο βαριά που δεν μπορούσε να πλεύσει σωστά. Αυτό μπορούσε να διορθωθεί
μόνο με μόλυβδο αλλά ο μόνος εκεί κοντά που είχε τόσο μεγάλη ποσότητα ήταν ένας
οδοντίατρος. Έτσι το νοικιάσανε αλλά με μια υπέρογκη αμοιβή. Μα δεν ήταν μόνο
αυτό. Το σπίτι του Κουίντ δεν είναι πραγματικός χώρος, είναι σκηνικό. Μόνο που
στο νησί δεν τους άφηναν να το κατασκευάσουν για να μη χαλάσει η αισθητική
τους. Ο μόνος τρόπος για να πειστούνε ήταν ναι μεν να κατασκευαστεί αλλά μετά
το γύρισμα να διαλυθεί και να γίνουν όλα όπως πριν. Έτσι και έγινε. Μα δεν
είναι μόνο αυτά. Ο Ρίτσαρντ Ντρέιφους και Ρόμπερτ Σο δεν μιλιόντουσαν με
αποτέλεσμα η όλη αρνητική ενέργεια να τους επηρεάσει όλους. Πάντως στη σχέση
Χούπερ με Κουιντ δούλεψε τέλεια. Μα δεν ήταν μόνο αυτά. Ο Ρόμπερτ Σο είχε
πρόβλημα με το ποτό. Ήταν αλκοολικός. Ο Ρόι Σάιντερ σε μια συνέντευξη του
περιέγραψε τον Σο σαν ένα τέλειο κύριο όταν ήταν ξεμέθυστος αλλά με λίγο ποτό
γινόταν πουτάνας γιος. Μάλιστα για τον μονόλογο του στην ιστορία με το
"Indianapolis" ήταν τόσο μεθυσμένος που όλη η σκηνή ήταν για πέταμα.
Ο ίδιος όμως ο Σο ζήτησε την άλλη μέρα από τον Σπίλμπεργκ να του δώσει άλλη μια
ευκαιρία. Το αποτέλεσμα που βλέπουμε στην ταινία βγήκε με μια μόνο προσπάθεια.
Μα δεν ήταν μόνο αυτό. Όταν ο Ρόι Σάιντερ παγιδεύτηκε στην “ Orca” και έπρεπε
να βγει από το παραθυράκι δεν είχε εμπιστοσύνη στην ομάδα τον σπέσιαλ εφέ και
έκρυψε στην καμπίνα μερικά τσεκούρια για κάθε ενδεχόμενο. 75 λήψεις χρειάστηκαν
για αυτήν την σκηνή.
Το φιλμ όμως παρά τις δυσκολίες είχε τεράστια επιτυχία. Οι περισσότεροι
στο Χόλυγουντ πίστευαν ότι αυτό οφειλόταν στη μοντέρ της ταινίας και όχι στον
Σπίλμπεργκ. Ο μεγάλος σκηνοθέτης έτσι για να αποδείξει την αξία του αποφάσισε
να μην ξανασυνεργαστεί μαζι της σε καμιά του ταινία. Πραγματικά όμως το μοντάζ του
"Jaws" είναι ένα θαύμα. Όταν ο καρχαρίας επιτίθεται στο κλουβί είναι
ένα κράμα μεταξύ αληθινού γυρίσματος και ψεύτικου. Σε κάποια πλάνα είναι αληθινός
ειδικά εκεί που πιάνεται στα καλώδια του κλουβιού και το κάνει μπουρδέλο.
Επειδή όμως ο πραγματικός καρχαρίας θα φαινόταν πολύ μικρότερος από τον
μηχανικό, κατασκευάστηκε ένα μικρότερο κλουβί στο οποίο τοποθετούνταν ή μια
κούκλα ή ένας νάνος. Έτσι αυτή και μόνο η σκηνή αποτελεί ένα θρίαμβο της Verna
Fields η οποία βραβεύτηκε και με Όσκαρ.
Και αν το μοντάζ ήταν ένα θαύμα τότε τι να πούμε και για την μουσική του
John Williams. Ο ίδιος ο Σπίλμπεργκ τα είχε πει όλα λέγοντας ότι χρωστάει στον συνθέτη την μισή επιτυχία του φιλμ.
Πάντως αρχικά ο Σπίλμπεργκ δεν ήταν ευχαριστημένος. Όταν πήγε σπίτι του
Williams να δει κάποιες ιδέες του ο ιδιοφυής συνθέτης που έπαιξε στο πιάνο μόνο
τις 2 χαρακτηριστικές νότες. O Σπίλμπεργκ που νόμιζε ότι ο Williams του έκανε
πλάκα γέλασε και του είπε ''Ωραίο αστείο αλλά πες μου πραγματικά τι έχεις
σκεφτεί”. Όταν ο συνθέτης του έπαιξε τις νότες όλο και πιο γρήγορα το χαμόγελο
του κόπηκε αμέσως. Πρόκειται για έναν ανεπανάληπτο πλούτο θεμάτων για ένα
ιδιοφυές συμφωνικό έργο που περιγράφει με μια σχεδόν θεϊκή έμπνευση, την
αγωνιά, τον τρόμο, την μάχη, την επιβίωση και στο τέλος την νίκη του ανθρώπου
επί του κτήνους. Για τον Μιμή Πλέσσα η ταινία οφείλει την επιτυχία της 100%
στην μουσική. Ο ίδιος μάλιστα σε συνέντευξη του έχει δηλώσει << Όταν την
δεις κανονικά με τους ήχους της και την μουσική του φίλου μου John Williams θα
παγώσει το αίμα σου. Όταν θα βάλεις να την ξαναδείς με κλειστό ήχο θα ρήξεις
πολύ γέλιο>>. Εν μέρη συμφωνώ αλλά θα διαφωνήσω για το γέλιο - ότι δηλαδή
ο Σπίλμπεργκ δεν είχε κάνει τίποτα - μιας και όπως ανέλυσα τα ευρήματά του
είναι μεγαλοφυή.
 | |
| Η αρχική επίθεση είναι ίσως η κορυφαία σεκάνς στην ιστορία της περιπέτειας τρόμου.Και είναι ένα λαμπρό πάντρεμα μουσικής,μοντάζ,ήχου και σκηνοθεσίας.Τα πλάνα είναι υποδειγματικά,αντικατοπτρίζοντας όλο τον φόβο,την αγωνία,την ένταση ,την μάχη απέναντι σε έναν αντίπαλο που αγωνίζεται στην έδρα του.Από κοντά και η μουσική που τονίζει άριστα,όλες αυτές τις διακυμάνσεις αυτής της ασύλληπτης σεκάνς.Από την έκπληξη ,την απειλή,στο δέος,στην μάχη για επιβίωση,στην αγωνία και στην ένταση,μέμχρι την ηρωική εκείνη στιγμή όπου οι τρεις κυνηγοί καταφέρνουν τελικά να πετύχουν για πρώτη φορά τον καρχαρία.Η μουσική τους αποθεώνει και τους δοξάζει γιορτάζοντας έτσι μαζί τους την τρομερή εκίνη στιγμή όπου ο άνθρωπος περνάει στην αντεπίθεση και έστω και προσωρινά καταφέρνει να κερδίσει την πρώτη μάχη. |
 |
| Τελίκα αυτό που έφερε την νίκη στον άνθρωπο ήταν ,όπως και στο έργο του Ιουλίου Βερν,η επιστήμη μάζι με το αγωνιστικό φρόνημα και την αστάλινη θέληση. |
Τέλος το φιλμ στη σοσιαλιστικη Ουγγαρία επιτράπηκε το 1985 λόγω βίας και προπαγάνδας. Από τα 10 εκατομμύρια που είχε η χώρα η ταινία έκοψε 1,5 εκατομμύρια εισιτήρια και ήρθε δεύτερη μετά την ταινία “Bomber” με τον Μπαντ Σπένσερ! Τεράστιο ποσό αν αναλογιστεί κανείς ότι δεν υπήρχαν πολυσίνεμα. Η επιτυχία της ταινίας ήταν τεράστια σε όλο τον κόσμο. Έκτοτε γυρίστηκαν εκατοντάδες ταινίες με παρόμοιο θέμα. Κροκόδειλοι, πιράνχας, φάλαινες, χταπόδια, καρχαρίες, φαλαινοκαρχαρίες ότι μπορείτε να φανταστείτε. Παρόλο που η τεχνολογία αναπτύχθηκε και γυρίστηκαν ταινίες με υψηλό προϋπολογισμό και άριστα τεχνικά μέσα πολύ ικανότερα από το “ Jaws ”, η ταινία όχι μόνο δεν ξεπεράστηκε ποτέ αλλά και δεν υπάρχει καμιά από τις εκατοντάδες που η αφίσα τις να μπει δίπλα στην αφίσα του “Jaws”.Η "Βαθιά άγρια θάλασσα" που γυρίστηκε 30 χρόνια μετά με τέλεια εφέ ούτε στο ελάχιστο δεν μπορεί να συγκριθεί με την ταινία του Σπίλμπεργκ. Με αυτόν τον τρόπο αποδεικνύεται περίτρανα ότι πρώτα είναι το ταλέντο, η μόρφωση και η παιδεία παρά τα μέσα και καλό θα ήταν οι Έλληνες κινηματογραφιστές να πάψουν να κλαψομουνιάζουν ότι το μόνο που τους λείπει για να κάνουν μια καλή ταινία είναι τα μέσα και όχι το ταλέντο. Αλλά κανένας ατάλαντος δεν μπορεί να κοιτάζει την καμπούρα του.
 |
| Περα για περα μεγαλοφυης πλανο που μονο μια μεγιστη διανοια θα σκεφτονταν.Αγωνιστικο φρονημα που δεν πτοειται ποτε και απο τις δυο πλευρες.Μαχη μεχρι το τελευταιο δευτερολεπτο,μεχρι την τελευταια σταγονα αιματος,μεχρι την τελευταια σφαιρα.Ο ανθρωπος αποφασισμενος και ψυχραιμος δεν χανει την πυρινη αυτοσυγκεντρωση του ακομη και οταν το θηριο ερχεται κατα πανω του,ακομη και οταν το σκαφος βυθιζεται. |
Έτσι λοιπόν φίλε αναγνώστη αφού
ανάλυσα όσο πιο λεπτομερειακά μπορούσα τούτο το έργο τέχνης που γεννήθηκε κάτω
από τις πιο δύσκολες συνθήκες (μαζί με την "Αποκάλυψη τώρα", την
"Άβυσσο, τον "Τιτανικό" και την "Κλεοπάτρα" θεωρούνται
τα πιο επεισοδιακά γυρίσματα στην ιστορία του Χόλυγουντ )και παρέθεσα όλες τις
απόψεις με επιχειρήματα και στοιχεία σε καλώ να ξαναδείς την ταινία χωρίς
κομματικές παρωπίδες και νυν αριστερές και κόκκινα γυαλιά ( που έλεγε και ο
αείμνηστος Φίλλιπας Συρίγος) και να απολαύσεις μια από τις καλύτερες ταινίες
στην ιστορία του σινεμά.
 |
Τα λόγια
είναι φτωχά για να περιγράψουν αυτό που κατάφερε ο μεγαλοφυής Τζων
Γουίλιαμς.
Ο άνθρωπος που άλλαξε την κινηματογραφική μουσική και έκανε μια ολόκληρη γενιά
να αγαπήσει τη συμφωνική μουσική, παραμένει φρέσκος και αστείρευτος ακόμη και
μετά από 40 χρόνια, ακόμη
και μετά από δεκάδες βραβεία και δεκάδες εκατομμύρια... Ένας από τους
μεγαλύτερους μουσικούς του 20ου αιώνα, που μέσα από τις μουσικές του μίλησε
σχεδόν για τα πάντα: Για τη
ζωή, για τον έρωτα, για την επιβίωση, για τη μάχη του καλού με το κακό, για την
πίστη, τον σπαραγμό, τη συγκίνηση, την απώλεια, τον ηρωισμό, τη
νίκη, το
μεγαλείο, την ελπίδα. Όπως και ο Σπίλμπεργκ, παραμένουν 40 χρόνια στην πρώτη
γραμμή, στην πρωτοπορία, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο σε ολόκληρη την ιστορία της
Τέχνης
|
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΠΟΣΤΕΡΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου