Αμερικάνικη Τέχνη: 1979

1979:ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ VS ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ

Αμερική: Θα ξεκινήσω με ένα σκορ όχι σταθμό, αλλά ολόκληρο υπερσιβηρικό. Ένα σκορ που στοίχειωσε με την μελωδία του, την ταινία, το κοινό και την κινηματογραφική μουσική για 50 χρονιά και θα την στοιχειώνει για άλλα τόσα. Μια μελωδία, ένα θέμα που κατάφερε να περιγράψει όλη την ταινία μέσα σε 3 λεπτά. Η δε χρήση του μέσα στο έργο ήταν κάτι παραπάνω από λειτουργική, αποτελεσματική, μνημειώδη συγκλονιστική και ότι άλλο επίθετο θέλετε το βάζετε. Κάθε φορά που ακούγεται στην ταινία σου σηκώνεται η τρίχα κάγκελο. Δεν καταλάβατε καλά. Όχι δεν μιλάμε για το Superman. Αλλά για το Halloween του John Carpenter, μια σαρωτική ταινία που με βάση το κόστος παραγωγής της και τα έσοδα που απέφερε θεωρείται μια από τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών. Τι μπορεί κανείς να πει γι’ αυτό το αριστούργημα που άλλαξε τον κινηματογραφικό τρόμο και γέννησε εκατοντάδες ταινίες κλώνους όπως ακριβώς έκανε λίγα χρόνια πριν το Jaws. Πραγματικά απορώ γιατί ο Carpenter δεν αναφέρεται μαζί με την γενιά των μουσάτων ( Κόπολα, Σπίλμπεργκ, Ντεπάλμα, Σκορσέζε, Λούκας) που άλλαξαν το κινηματογραφικό σύμπαν . Ότι αντίκτυπο είχαν οι ταινίες των 70s αυτής της πεντάδας άλλα τόσο είχε και το Halloween. Πλέον οι θρυλικοί πέντε πρέπει να αναφέρονται ως έξι. Τώρα για το σκορ της ταινίας τι να πούμε; Έχει περάσει στην ιστορία. Σαν άλμπουμ αυτή η απλή σχεδόν απλοϊκή μελωδία που ερμηνεύεται από ένα πιάνο με την υποστήριξη ενός φθηνού συνθεσάιζερ ήταν αρκετή για να γίνει συνώνυμο του τρόμου. Ο Carpenter έφερε κάτι καινούργιο στον ήχο του σάουντρακ. Δημιούργησε μια επανάσταση. Πλέον δεν χρειάζονται ολόκληρες συμφωνικές ορχήστρες, τζαζ επιρροές ή ατονικές πολύπλοκες φόρμες. Με ένα φτηνό συνθεσάιζερ κάνεις την δουλειά σου μια χαρά. Ασφαλώς μιλάμε για ένα επίτευγμα και με βάση την συνεισφορά μέσα στην ταινία το θεωρώ το νούμερο ένα σκορ μέσα σε ταινία για το 1978. Όμως αν βάλουμε σαν άλμπουμ διπλά του το συμφωνικό έπος του Superman θα δούμε ότι σαν άλμπουμ ωχριά. Μιλάμε για απόσταση ετών φωτός μακριά. Και αυτή είναι κύριοι και κυρίες η διαφορά μεταξύ συμφωνικής μουσικής και ηλεκτρονικής όταν και στα δυο ήδη έχουμε κορυφές. Μα ο Williams δεν υστερεί μέσα στην ταινία καθόλου. Θέλετε να μιλήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο σχολιάζει τις σκηνές; Πρώτον παίρνει έμπνευση από τον υπεράνθρωπο του Νίτσε και του Στράους με ίδια σχεδόν εισαγωγή. Αλλά δεν αντιγράφει. Μετά το θέμα εξελίσσεται τελείως διαφορετικά όπου και πάλι εδώ ο μεγάλος μουσικός λέει όλη την ταινία σε 4 λεπτά. Θέλετε να πούμε για την σκηνή με το ελικόπτερο; Που σχολιάζει και την πτώση της Λούις αλλά και την πτώση του ελικοπτέρου, όπως και το μέρος που ψάχνει να βρει ο Κλαρκ Κεντ προκειμένου να μετατρέπει σε Σούπερμαν, υπονοώντας το θέμα μόνο με τις αρχικές νότες; Θέλατε να πούμε για την σεκάνς της ερωτικής πτήσης όπου η ταινία στηρίζεται αποκλειστικά μόνο στην μουσική του Williams και στο τόσο πανέμορφο και ταιριαστό love theme; Εκεί ο αθεόφοβος σχολιάζει πάλι την πτώση της Λούις με ένα γλίστρημα των εγχόρδων, και μάλιστα χωρις να καταστρέφει την βασική μελωδία. Θέλετε να πούμε τον τρόπο με τον οποίο σχολιάζει τα παιδικά χρόνια του Κλαρκ, την καταστροφή του πλανήτη Κρύπτον και κυρίως το ταξίδι στην γη με ένα αλησμόνητο λυρικό κομμάτι; Μα κυρίως όμως θέλετε να πούμε για το θέμα που έφτιαξε για τον Λεξ Λούθορ; Το “Μαρς της βίας”; Τι σύλληψη ήταν πάλι αυτή; Τι έμπνευση; Μια ιδιοφυή στιγμή λεπτής ειρωνείας που ισορροπεί με έναν απαράμιλλο τρόπο το κωμικό, το ειρωνικό και το επικό με τέτοια επιδεξιότητα όσο και οι κινέζοι ακροβάτες. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Μπορεί να μην έφερε κάτι καινούριο στην μουσική όπως ο Carpenter αλλά μιλάμε για ένα υπερμέγιστο βαθμό δυσκολίας, για 120 λεπτά μουσικής και πάλι η οποία δεν στηρίζεται μόνο σε ένα θέμα αλλά σε πληθώρα θεμάτων διαφορετικών μεταξύ τους και που δεν φαλτσάρει ούτε για δευτερόλεπτο. Και να πω άντε τα σχολίασες όλα αυτά. Και άλλοι μπορούν να το κάνουν. Αλλά να τα σχολιάσεις με την λιγότερο δυνατή φλυαρία, χωρις καθόλου εξωτερική περιγραφή, και πάντα δίνοντας βάρος στους χαρακτήρες και την πλοκή και χωρις ποτέ να είσαι εκτός θέματος ,ε εντάξει είσαι ένας στα 8.000.000.000 του πλανήτη. Και σκαφτείτε το εξής . Ο Williams αυτά τα δυο χρόνια έδωσε τα Star Wars, Close Encounters of the Third Kind και Superman. Δεν γίνονται αυτά. Μα να ήταν μόνο αυτά ;; Είχε και δυο άλλα αριστουργήματα που θα αναφέρω παρακάτω το The Fury και το παρεξηγημένο Jaws 2 το οποίο θα αναλύσω στο δεύτερο μέρος. Εντάξει ρε παιδιά, το ξαναλέω, δεν γίνονται αυτά. Το είπα πέρυσι για τον Goldsmith που έκανε 11 σκορ σε δυο χρόνια με 3 μνημειώδη έργα το λέω και τώρα. Αλλά δεν είναι τυχαίο. Αν δεν μπορούν αυτοί ποιος θα μπορεί; Παρόλα αυτά το Όσκαρ θα το έδινα στον Carpenter και θα είχα τον Williams στην δεύτερη θέση μόνο και μόνο γατί έφερε έναν καινούργιο ήχο. Στο παρόν βιβλίο που ασχολούμαι κυρίως με τα άλμπουμ ο Superman δεν χωράει αμφισβήτηση. Βέβαια για να λέμε του στραβού το δίκιο ο Williams δεν έφερε κάτι καινούργιο στην κινηματογραφική μουσική ούτε με το star wars ούτε με το Superman. Ο Williams πάτησε πάνω στα θεμέλια του Rozsa και του Korngold και τα πήγε ένα βήμα παραπέρα. Αυτός ο πλούτος θεμάτων, το Love theme , η ουβερτούρα, το κυρίως θέμα, τα action cues, το φινάλε, οι παραλλαγές τους, οι φανφάρες, το θριαμβευτικό φινάλε, όλα αυτά τα ωραία, προϋπήρχαν στα ιστορικά έπη του Alex North και κυρίως του Miklos Rozsa. Απλά έτυχε ο Williams να γράψει μουσική για ένα μπλοκμπάστερ που σάρωσε τα πάντα και να γίνει ευρύτερα γνωστός. Αυτός που έφερε κάτι καινούργιο, έναν νέο ήχο ήταν ο Carpenter, γι’ αυτό και λέω πως αν έπρεπε να πάρει κάποιος νεωτεριστής το Όσκαρ αυτός θα έπρεπε να ήταν ο Carpenter που απομυθοποίησε το ρόλο του συνθέτη ως δημιουργού περισπούδαστων συμφωνικών σκορ αφού ο ίδιος με πενιχρές γνώσεις μουσικής έγραψε ένα σκορ με βάση μικρές σπουδές για πιάνο που του μάθαινε ο πατέρας του. Αλλά όπως εχω γράψει και στον πρόλογο ένα αριστούργημα της ηλεκτρονικής μουσικής δεν μπορεί να συγκριθεί με ένα αριστούργημα της συμφωνικής μουσικής. Τα δυο σκορ σαν ακούσματα τα χωρίζουν έτη φωτός. Μέσα στην ταινία να το δεχτώ ότι ο Carpenter έχει κάτι πιο καινούργιο και αποτελεσματικό να προτείνει από τον Williams, άλλα και πάλι αυτό παίζεται καθώς όπως εξήγησα η μουσική υποστήριξη που έχει η ταινία Superman είναι και εδώ ιδιοφυή και ανεπανάληπτη. Και περνάμε στο βραβείο Όσκαρ…….!!!!!!! Γελάει και η κατάθλιψη. Ποιοι ήταν αυτοί οι άμπαλοι και οι αγράμματοι που αποφάσισαν να δώσουν το Όσκαρ σε αυτή την τόσο μα τόσο απλοϊκή μουσική;; Μα θα μου πεις είναι μουσικοί, είναι κινηματογραφιστές και ξέρουν κάτι παραπάνω από εσένα… Με αυτή την επιλογή τους αποδεικνύεται πως όχι μόνο δεν ξέρουν κάτι παραπάνω από εμένα αλλά είναι τόσο άσχετοι που δεν με νοιάζει. Είναι εγκληματίες. Μα θα μου πεις ότι το Όσκαρ πηγαίνει με βάση την υποστήριξη και όχι με βάση το άλμπουμ. Οκ αφού δεν σας έπεισα για τις δυο παραπάνω ταινίες με τα επιχειρήματά μου πάμε να δούμε τι έχει κάνει ο Moroder σαν υποστήριξη. Το βασικό θέμα των περίπου 5 λεπτών είναι πολύ μελωδικό αλλά προς Θεού ουδεμία σχέση έχει με την ταινία. Πουθενά δεν υπάρχει αυτή η παράνοια, ο σκοταδισμός, και η ζοφερή ατμόσφαιρα του τουρκικού σωφρονιστικού συστήματος. Μια ωραία μελωδία που βγάζει μια μελαγχολία και θα μπορούσε άνετα να κολλήσει για ένα ζευγαράκι που χώρισε και όχι για ένα τόσο βαρύ και σοβαρό θέμα. Ο Moroder βλέπει μόνο την μια πλευρά αυτήν της μοναξιάς και όντως αυτό το μοτίβο ακούγεται από πιανάκι σε καθοριστικά σημεία στην ταινία και ειδικά στο τέλος κι έτσι το κάνει πολύ ευδιάκριτο. Πάμε παρακάτω. Πάμε στο 8λεπτο κυνήγι. Καταπληκτικό. Καταπληκτικό κομμάτι για ντίσκο. Καταπληκτικό κομμάτι για μπυρίτσα και τζιν τόνικ. Έτσι όπως το ακούει κάποιος νιώθει να κολλάει στην ατμόσφαιρα της ταινίας;; Όχι, είναι τελείως άστοχο. Τίποτα. Ένα πλήρες μηδενικό γι’ αυτό και χρησιμοποιήθηκαν από τα 8 λεπτά, μόνο ένα με δύο. Δεν σχολιάζει και δεν περιγράφει ούτε χαρακτήρες, ούτε πλοκή, ούτε σκηνοθεσία. Ένα χαριτωμένο μπιτάκι ιδανικό για συγκέντρωση στο σπίτι. Το άλλο βασικό θέμα που έχει το Love theme είναι το πιο ενδιαφέρον και είναι το μόνο που έχει κάτι από την ατμόσφαιρα της ταινίας, είναι και τρυφερό και ευαίσθητο και μελωδικό και έχει κάποια αξία. Και ειδικά στην σκηνή που αγκαλιάζονται και φιλιούνται οι δυο άντρες είναι πολύ λειτουργικό. Αυτό του το δίνω. Τα υπόλοιπα δυο θέματα που είναι σαν να μιλάνε ρομπότ δεν έχουν καμία αξία τόσο σαν υπόκρουση όσο και σαν αυτόνομο άκουσμα. Λοιπόν πια ταινία υποστηρίζει η μουσική του Moroder;; Τίποτα. Καμία εσωτερικότητα. Όλα είναι έξω εδώ. Την πάρτι του υποστηρίζει. Ο άνθρωπος ήθελε να φτιάξει ένα άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής και τα κατάφερε. Είναι αξιόλογο σαν άκουσμα ηλεκτρονικής μουσικής. Για την ταινία κάνει μόνο αν είσαι κουφός. Έγκλημα λοιπόν η βράβευση με Όσκαρ. Αν θέλαν να βραβεύσουν αυτόν που θα έφερνε κάτι καινούργιο στα σάουντρακ ας βράβευαν τον Carpenter που συνέτριψε τους κανόνες και αυτοδίδακτος πρόσφερε μια κλασική μελωδία που συζητιέται και αναπαράγεται εδώ και χρόνια μένοντας πιστός στην ταινία υπερτερώντας την πλοκή της. Έγκλημα, έγκλημα έγκλημα έγκλημα αυτό το Όσκαρ! Πάμε στα υπόλοιπα συνεχίζοντας με άλλα δυο αριστουργήματα του John Williams. Την ταινία The Fury/Οργισμένος Γίγαντας του Μπράιαν Ντεπάλμα δεν την εχω δει για να μπορώ να κρίνω αν έκανε καλύτερη δουλειά από τον Donaggio ή τον Herrmann, όμως σαν άλμπουμ, σαν αυτόνομο άκουσμα είναι ένα μεγαλόπρεπο και επιβλητικό σάουντρακ, με κρυμμένες μελωδίες, όχι τόσο χαρακτηριστικές όσο αλλά του έργα, γεμάτη λυρικές και υποβλητικές κορυφώσεις που σε μαγεύει με τον όγκο των συνθέσεων και την αποθεωτική χρήση της ορχήστρας. Ακόμη δεν έχουμε καταλάβει πόσο σπουδαίο και μεγάλο έργο είναι αυτό το σκορ του Williams και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν παίζεται στις συναυλίες του. Είναι συγκλονιστικό. Είναι ένας φόρος τιμής στον Bernard Herrmann που εγώ το θεωρώ ότι καλύτερο υπάρχει. Αποκαλύπτει ένα άλλο πρόσωπο του Williams που σπανίως έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε. Είναι κάτι μοναδικό σε όλη του την φιλμογραφία. Κανένα άλλο σκορ δεν μοιάζει με το The Fury την ταινία όπου ο Κερκ Ντάγκλας συναντιέται με τον Τζων Κασαβέτη. Μπορώ να πω πως μοιάζει με ένα συμφωνικό ποίημα αντίστοιχο κλασικών έργων όπως του Μπερλιόζ για παράδειγμα. Το Jaws 2 είναι ένα περίτεχνο και αξιοθαύμαστο σκορ που πηγαίνει την χρήση του βασικού θέματος ένα βήμα παραπέρα χωρις να υπάρχει ανακύκλωση και αναμάσημα των παλιότερων θεμάτων του. Είναι ένα σκορ που σηκώνει κανείς τα χέρια ψηλά με τον τρόπο που δημιουργεί την ένταση και την κλιμάκωση της αγωνίας. Περισσότερα όμως στο β μέρος. Είμαστε στα χρόνια που οι δυο τιτάνες κυριαρχούν και μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Ο Goldsmith πάει να ανταποδώσει για πέρυσι με 4 εντυπωσιακά σκορ, εξαιρετικά το καθένα στο είδος του. Το επικό The Swarm με ένα ηρωικό θέμα και μερικά αριστουργηματικά action themes, το θρησκευτικής δοξασίας The Omen 2 που μπορεί να μην είναι τόσο εξωπραγματικό όπως το πρώτο, αλλά είναι κι αυτό με πολύ μελωδικές χορωδίες γεμάτο αρμονία και ένταση, το κεφάτο, σκερτσόζο, πλημμυρισμένο με χάρη και ζωντάνια The Great Train Robbery, και το ατονικό αλά Bella Bartok , εφιαλτικό και ασταμάτητο Coma. Στο The Boys from Brazil του σκηνοθέτη που μας έδωσε τον περίφημο Πεταλούδα ο συνθέτης επιχειρεί να κάνει κάτι παρόμοιο. Να γράψει σαν βασικό θέμα πάλι ένα βαλς. Πάλι πρόκειται για μια περίφημη σύλληψη στα πρότυπα του Στράους αυτή την φορά, για την οποία βρέθηκε και υποψήφιος και η δουλειά που έχει κάνει μέσα στην ταινία είναι άριστη. Αυτό το βαλς θα δηλώνει σχεδόν συνέχεια την παρουσία του και θα ξεπετάγεται πότε σαν υπόνοια , πότε δειλά δειλά και πότε αποφασισμένα κρυμμένο καλά πίσω από action -themes αλλά και σε μουσική αγωνίας. Πρόκειται για ένα αριστουργηματικό άλμπουμ που είναι ακριβώς το ίδιο με το Jaws 2.Θα το χαρακτήριζα Papillon 2. Ενώ έχει χαθεί το στοιχείο της έκπληξης όπως και στο Jaws 2, τα νέα θέματα που έρχονται στο φως αλλά και η αρμονία, η σύζευξη που δημιουργούν με το βαλς είναι τέτοιας αρίστης δεξιότητας και τεχνικής ακριβώς όπως έκανε και ο Williams με την χρήση του βασικού θέματος στο Jaws 2. Απίστευτα πράγματα. Μια χρονιά βάζει 90 γκολ ο Μέσσι, την άλλη ο Ρονάλντο παίρνει το Champions League. Τέλος το υποβλητικό και ατμοσφαιρικό Magic έχει μια ποιότητα χωρίς ωστόσο να είναι κάτι σπουδαίο μιας και σχεδόν όλη η μουσική αναλώνεται σε ατμοσφαιρικά χαλιά. Περνάμε στους υπάλληλους Αμερικανούς οι οποίοι δεν πήγαν πίσω κι αυτοί. Πρώτος και καλύτερος ο Leonard Rosenman που δημιούργησε την καλύτερή του δουλειά, μια παράξενη και πολύ επιθετική μα και συνάμα ατμοσφαιρική μουσική γεμάτη ένταση και απρόοπτα με το animation The Lord of the Rings. Ένα θαυμαστό μουσικό έργο, με τολμηρή προσέγγιση μιας και ενώ έχουμε καρτούν ο Rosenman τα έγραψε όλα κανονικά στα παλιότερα των υποδημάτων του και δημιούργησε ένα σάουντρακ που φλερτάρει έντονα με την ατονικότητα, τον τρόμο και τον σκληρό ήχο σαν να επρόκειτο για δουλειά του Alex North και ταινία μόνο για ενήλικες. Θεός !!!. Επίσης ο Rosenman είχε και το SEPTEMBER 30 1955 ημερομηνία που έχει ταυτιστεί με τον θάνατο του Τζειμς Ντιν. Εδώ ο συνθέτης χρησιμοποιεί μουσική από τις δύο ταινίες που έκαναν διάσημο τον ηθοποιό όπως το East Of Eden και το Rebel Without A Cause. Όταν είχε δείξει την τελειωμένη ταινία στον Rosenman ο σκηνοθέτης ο συνθέτης του είπε "η ταινία δεν χρειάζεται μουσική"...τότε ο σκηνοθέτης του πρότεινε να ξαναδουλέψει τη μουσική του από τις δύο ταινίες που έγραψε μουσική για τον κολλητό του φίλο...υπήρξαν πολύ φίλοι ο Rosenman με τον Ντην. Έτσι ο συνθέτης δούλεψε λοιπόν εξολοκλήρου μουσική από τις δύο ταινίες αυτές. και στο τέλος είπε στον σκηνοθέτη..."τελικά είχες δίκιο...χρειαζόταν μουσική η ταινία"…Και μιας που μίλησα για τον Alex Nroth ας πιάσουμε τον Miklos Rozsa. Στην Fedora του παμμέγιστου Μπίλι Γουάιλνετρ όπου έχουμε σχεδόν μια παρόμοια ιστορία όπως στην ταινία Λεωφόρος της δύσης , θα περίμενε κανείς ότι θα έχουμε ακόμα ένα αριστούργημα. Ακόμη ένα χαρακτηριστικό έπος. Όμως η εμμονή του Miklos Rozsa στην βαριά συμφωνική μουσική λες και επρόκειτο για ιστορικό έπος, χωρις κάπως να εμπλουτίσει, να παραλλάξει τις ιδέες του, να αλλάξει λίγο την ενορχήστρωσή του και να πειραματιστεί λίγο με την τζαζ ή με άλλα στοιχεία, κάνουν το άλμπουμ να ακούγεται σαν μια από τα ίδια. Δεν εχω δει την ταινία για να ξέρω πως είναι η υποστήριξη αλλά φαντάζομαι πως δεν θα υπάρχει κάποιο θέμα. Ο Rozsa είναι Rozsa ακόμη και όταν είναι στα κάτω του. Εδώ αναφέρομαι σαν αυτόνομο άκουσμα και σαν τέτοιο νομίζεις πως όλα αυτά τα έχεις ξανακούσει και μάλιστα πολύ καλύτερα. Βέβαια η αποτυχία ενός μεγάλου δεν είναι ποτέ ολική κι έτσι κι εδώ υπάρχουν σπουδαίες στιγμές και ορισμένα θέματα είναι καταπληκτικά, όπως τα The Oscar, Search in the Villa και Souvenir de Corfu. Περνάμε τώρα στο πρώτο σκορ στην καριέρα του Ελληνορώσου με Αμερικανική υπηκοότητα, τρέχα γύρευε δηλαδή, του Billarou Poledouris που με το εξαιρετικό λυρικό, νοσταλγικό, Big Wednesday δημιουργεί μια βιωματική εμπειρία και συναίσθημα με καθαρόαιμο αμερικάνικο μουσικό ύφος. Το Battlestar Galactica ένας κλώνος του Star Wars του Stu Phillips είναι ένα συμφωνικό έπος με φανφάρες και μπόλικη δράση αλλά και με πολύ φλυαρία. Με το Escape To Witch Mountain (1975), οι παραγωγοί κατάλαβαν ίσως την πατάτα που κάνανε με τον Johnny Mandel που έγραψε ένα άνισο σκορ και για το σίκουελ Return From Witch Mountain με την ντιβάρα Μπέτι Ντέιβις πήραν τον Lalo Schifrin που τους έγραψε ένα πολύ καλό σκορ. Συμφωνικό με οικονομία και επεξεργασμένα στην εντέλεια θέματα για τις επικές σκηνές, αποφεύγει τις φλυαρίες του Stu Phillips αλλά και τους πειραματισμούς του Mandel, και φανκοτζαζ συμφωνικές καταστάσεις για τα πιο ανάλαφρα μέρη, συνθέτει άλλο ένα κορυφαίο έργο στην καριέρα του. Ο Schifrin εκείνη την χρονιά είχε και το Nunzio μια πολύ ιδιαίτερη ταινία με ήρωα έναν διανοητικά ανάπηρο που πιστεύει πως είναι ο Σούπερμαν και γίνεται ήρωας. Ο Schifrin του έγραψε ένα πολύ χαριτωμένο βασικό θέμα που θα μπορούσε να είναι μια πιο ανάλαφρη και κωμική βερσιόν του κλασικού Superman του Williams τελείως αντίθετο με την δυστυχία του ηρώα, αλλά κι ένα πολύ τρυφερό Love theme και έπαιξε με τα αντίθετα με έναν πολύ πρωτότυπο τρόπο. Σίγουρα μια ταινία και ένα σκορ που αξίζει κανείς να ανακαλύψει. Το The Other Side Of The Mountain Pt. 2 μας συστήνει τον σπουδαίο Lee Holdridge. Τρία χρόνια μετά τον θρίαμβο της πρώτης ταινίας, ο Larry Pierce σκηνοθετεί το σίκουελ που έκανε μεγάλη επιτυχία και είχε την ευλογία ενός πολύ όμορφου σκορ από τον Lee Holdridge που τότε ακόμα ήταν στα πρώτα βήματα της καριέρας του. Το σκορ είναι πολύ κοντά στο ύφος του πρώτου - και ακυκλοφόρητου σε cd - σκορ του Charles Fox με ένα πολύ όμορφο και μελωδικό βασικό θέμα, δύο πολύ ταιριαστά τραγούδια και μια γενικότερη ρομαντική ατμόσφαιρα που της δίνει διαστάσεις η πλήρης συμφωνική ορχήστρα, κυρίως στην κλιμάκωση της ταινίας. Ο Holdridge υπήρξε ένας συνθέτης χαμαιλέοντας που λάτρευε τον πλούσιο συμφωνικό ήχο και την μελωδία έκανε μεγάλη καριέρα στην τηλεόραση με αριστουργηματικές δουλειές. Το Avalanche η περιπέτεια καταστροφής έχει ένα σκορ-αποκάλυψη από τον μάστορα William Kraft που χρησιμοποιεί την συμφωνική του Λονδίνου με την γνωστή της ποιότητα. Ο Michael Small με το Comes a horseman τονίζει τις ομορφιές της Αμερικάνικης υπαίθρου με ένα υπέροχο φολκ σάουντρακ που στιγμές μας θυμίζει έντονα τον Copland σε μια ακόμη θαυμάσια στιγμή του. Ο Henry Mancini με το Revenge Of The Pink Panther κινείται σε πιο φάνκυ μονοπάτια από ότι στα προηγούμενα ενώ στο Who Is Killing The Great Chefs Of Europe? είναι αριστουργηματικός με Μπαρόκ συμφωνική διάθεση. Ο Jerry Fielding με την ναυτική περιπέτεια Gray Lady Down είναι και πάλι στατικός και άνευρος ενώ στο The big sleep χρησιμοποιεί μουσική από ένα παλιό του σκορ το Hunters Are For Killing, μάλλον λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας που είχε τότε. Πάμε να δούμε λίγο τους ελαφρούς. Πρώτα τον υποψήφιο για Όσκαρ Dave Grusin και το Heaven Can Wait. Η μουσική του σπουδαίου συνθέτη παίζει βασικότατο ρόλο στην ταινία, κάνοντας πιστευτό ένα υπερφυσικό σεναριακό εύρημα και δίνοντας διάσταση στα παράδοξα γεγονότα κυρίως και στον χαρακτήρα του Γουόρεν Μπίτι ο οποίος ερμηνεύει έναν σταρ του μπέιζμπολ που πεθαίνει αλλά του δίνεται η ευκαιρία να γυρίσει για λίγο στη ζωή στο σώμα ενός εκατομμυριούχου. Φοβερή αντίληψη της ρομαντικής κωμωδίας καταστάσεων από τον Dave Grusin, αλλά η σύντομη μουσική του (20 λεπτά) που στηρίζεται μόνο σε ένα θέμα κάνει την υποψηφιότηταά του να φαίνεται υπερβολική. Ειδικά όταν έχουμε μια χρονιά με πολύ πιο εντυπωσιακά και δύσκολα σκορ. Το μοναδικό σκορ στην καριέρα του πιανίστα της τζαζ Denny Zeitlin Invasion of the Body Snatchers είναι ένα ενδιαφέρον σάουντρακ με ωραίες τζαζ στιγμές και ατμοσφαιρική συμφωνική μουσική. Συνεχίζουμε με τον Αμερικάνο Francis Lai, τον Marvin Hamlisch . Στο Ice Castles έχουμε ένα όμορφο ρομαντικό σκορ από τον μάστορα του είδους. Υποψήφιο για το τραγούδι, η ταινία είχε μια σεκάνς περίπου 10 λεπτών που έντυνε εξ ολοκλήρου η μουσική του Hamlisch μια σκηνή χορού στον πάγο. Άνετα θα μπορούσε να είναι στις υποψηφιότητες στην θέση του Grusin ή του Moroder μιας και είναι όχι μόνο πολύ ταιριαστό με το θέμα αλλά και γράφει έξοχα στην ταινία ενώ ακόμη καλύτερη δουλειά έχει κάνει στο Same Time, Next Year με την Έλεν Μπερστύν για την οποία απέσπασε μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ τραγουδιού. Επίσης μια υποψηφιότητα θα μπορούσε να είχε κερδίσει και ο Bill Conti γιατί η συνεισφορά που είχε στην ταινία An Unmarried Woman ήταν πολύ σημαντική. Οσκαρική ταινία του Πωλ Μαζέρσκι που πήρε τρεις υποψηφιότητες στις βαριές κατηγορίες. Η μουσική του Bill Conti παρότι δεν προτάθηκε για Όσκαρ, ήταν στην πεντάδα των Χρυσών Σφαιρών. Ο Conti έγραψε ένα μελωδικό και ρομαντικό σκορ με έξυπνα ρυθμικά στοιχεία και σαξόφωνο σε πολλά μέρη του για την ηρωίδα της ταινίας. Σπουδαίο όχι μόνο σαν υπόκρουση αλλά και σαν αυτόνομο άκουσμα το θεωρώ το κορυφαίο ελαφρύ σκορ της χρονιάς. Ο Conti εκείνη την χρονιά είχε μια εκπληκτική επίδοση με πολλά και καλά σκορ. Το Slow Dancing In The Big City του σκηνοθέτη του Rocky John G. Avildsen που μας περιγράφει τον έρωτα ενός αποτυχημένου ρεπόρτερ για μια ετοιμοθάνατη μπαλαρίνα έχει ένα από τα πιο λαμπρά και πανέμορφα θέματα που έχει γράψει ποτέ τούτος ο χαμαιλέοντας. Μια σπουδαία στιγμή της λυρικής/ερωτικής μουσικής που πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί είναι άγνωστη μέχρι στιγμής. Πρόκειται για ένα από τα δέκα καλύτερα love theme που εχω ακούσει ποτέ – και τα εχω ακούσει σχεδόν όλα- . Είναι ένας λυρικός θρίαμβος με μια ανατριχιαστική μελωδία που σπάνια συναντάς. Μου έφυγε η κάλτσα και έγινε σώβρακο. Για τέτοια δύναμη μιλάμε. Όλο το σκορ του είναι δομημένο αριστοτεχνικά γύρω απ’ αυτό το μνημειώδης θέμα, το οποίο πότε θα πάρει μορφή μελαγχολική ερμηνευμένο από ένα όμποε και βιολι όπως το αρχικό θέμα, πότε συγκινητική παιγμένο από ένα πιάνο, πότε λυρική όπως είναι το κομμάτι The Ovation για το οποίο μίλησα στην αρχή και πότε – εδώ είναι το σπουδαίο – ηρωική, μεγαλοπρεπή, δραματική στα πρότυπα ενός Τσαϊκόφσκι όπως είναι στο απίστευτο 7λεπτο κομμάτι balleto που μάλλον θα συνοδεύει κάποιο χορευτικό νούμερο της χορεύτριας το οποίο θα είναι ανατριχιαστικό. Πραγματικός αρχιμάστορας ο Μπιλ, παλιά του τέχνη κόσκινο να συνοδεύει ηρωικές προσπάθειες καταδικασμένων χαρακτήρων. Ίσως η κορυφαία του στιγμή!!! Επίσης στο συνδικαλιστικό δράμα του Νόρμαν Τζουίσον F.I.S.T με τον Σταλόνε είναι δυναμικός όπως αρμόζει στο θέμα χωρις να περιφρονεί την μελωδία, με την συμφωνική του Λονδίνου στο πλάι του, στα πρότυπα του John Williams με φανφάρες και ρυθμική κίνηση των εγχόρδων αλλά ξέρει και να χαμηλώνει τους τόνους όταν οι καταστάσεις το απαιτούν με καταπληκτικά αργά θέματα. Πολύ μεγάλη χρονιά για τον Ιταλοαμερικανό. Όμως Σταλόνε και Conti πάνε μαζί κι έτσι έχουμε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Σλάι το Paradise Alley μια αποτυχημένη απόπειρα του Σταλόνε για κάτι τύπους που θέλουν να κάνουν καριέρα στο wrestling με φόντο την δεκαετία του 40. Ο Conti έγραψε 26 λεπτά μουσικής με δυο υπέροχα τραγούδια. Εδώ μέσα σε αυτά τα 20 περίπου λεπτά ορχηστρικής μουσικής έχουμε όλα του τα πρόσωπα σε ένα σάουντρακ. Και συμφωνική και ελαφριές ποπ ενορχηστρώσεις αλλά και σουινγκτζαζ. Το θεωρώ εξαιρετική δουλειά το συγκεκριμένο, παρά τις όποιες ευκολίες του, με πολύ στοχευμένες συνθέσεις που σε χτυπάνε κατευθείαν στο συναίσθημα. Ειδικά αυτό το Tough Life in Hell's Kitchen με τα μελαγχολικά σόλο τρομπέτας και σαξοφώνου να συνοδεύονται από μια καταθλιπτική μελωδία που ερμηνεύουν τα βιολιά είναι από μόνο του ικανό να αποτυπώσει όλη την εικόνα μιας χώρας όπου τα όνειρα γίνονται εφιάλτες μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Μαγεία πραγματική. Ακόμη ένα ποπτζαζ/ σόουλ σκορ του είναι και το Uncle Joe Shanno μια ταινία του που έγραψε και πρωταγωνίστησε ο Burt Young, ο Πόλι από τον Ρόκυ. Πρόκειται για την ιστορία ενός αυτοκαταστροφικού τρομπετίστα που χάνει την γυναικά και το παιδί του σε μια πυρκαγιά και προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του μέσα από την φιλία του με ένα ανάπηρο νεαρό. Μελοδραματικό θέμα, δεν εχω δει την ταινία, αλλά ο Billaros το θέμα που του έγραψε είναι έξω καρδιά. Γεμάτο κέφι και αισιοδοξία μια πραγματική άνοιξη ζωής με τον Maynard Ferguson να κάνει κάποια σολαρίσματα που κόβουν την ανάσα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όλο το σκορ είναι έξω καρδιά. Υπάρχουν και οι δραματικές συνθέσεις, πάλι με την τρομπέτα πρωταγωνιστή, που σε καθηλώνουν με την λεπτότητα και την φινέτσα τους. Ακόμη ένα άγνωστο μα σπουδαίο σκορ από τον τεράστιο Bill Conti. Τέλος το The Big Fix με τον Ρίτσαρντ Ντρέιφους που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε σιντι έχει πάλι αυτή την ελαφριά ενορχήστρωση όπως το Uncle Joe Shanno το Paradise Alley και το An Unmarried Woman αλλά η δύναμη των θεμάτων δεν είναι τόσο συνταρακτική όσο στις προηγούμενες δουλειές του. Ε, λογικό. Άνετα ο Bill Conti θα μπορούσε να είχε διπλή υποψηφιότητα λόγω του ότι δυο ταινίες είχαν αυτό που λέμε Οσκαρικές προδιάγραφες. Συνεχιζω με τζαζ και το The Children Of Sanchez, ένα τζαζ σκορ με λάτιν προσανατολισμούς από τον τρομπετίστα Chuck Mangione που είχε τεράστια επιτυχία ως άλμπουμ και τσίμπησε και ένα grammy για το βασικό του θέμα. Η ταινία είχε σαν θέμα την κρίση που περνάει μια οικογένεια φτωχών Μεξικάνων όταν η κόρη θέλει να την κάνει απ’ το σπίτι. Ιδιαίτερα φιλόδοξο πρότζεκτ που δεν τράβηξε και πολύ, ενώ το σκορ του Mangione παρά την επιτυχία του ως session album κατηγορήθηκε ότι ήταν έξω απ’ το κλίμα της ταινίας και δικαίως. Καμία σχέση με την ταινία αλλά οι φίλοι της λάτιν τζαζ θα το βρουν αριστούργημα. Η μουσική που έγραψε ο Laurence Rosenthal για το φιλμ του Κάρελ Ράις Who'll Stop the Rain με τον Νικ Νόλτε δεν κατάφερε να μπει σε μεγάλο μέρος της ταινίας η οποία περιέχει κυρίως τραγούδια ως σάουντρακ. Το σκορ σαν αυτόνομο άκουσμα είναι ιδιαίτερα περιγραφικό και δεν κρατάει τον ακροατή σε αντίθεση με το πολεμικό Brass Target με Σοφία Λώρεν, Τζων Κασαβέτη, Μαξ Βον Σύντοφ κ.α που είναι μια από τις καλύτερες στιγμές του Rosenthal με ένα love theme εμπνευσμένο από το The Cassandra Crossing του Goldmsith και μερικά action cues πολύ δυνατά. Και φεύγουμε από την Αμερική με το τελευταίο σκορ του Hugo Friedhofer, το Die Sister, Die!. Δυστυχώς ο μεγάλος συνθέτης δεν έβρισκε δουλειά εκτός τηλεόρασης εκείνη την εποχή και αυτή η τελευταία του δουλειά δεν ανταποκρινόταν στην τεράστια αξία του. Ένα φτηνό φιλμ τρόμου και μάλιστα πολύ μέτριο, ενέπνευσε τον συνθέτη να γράψει ένα ατμοσφαιρικό μουσικό χαλί παλιάς κοπής, που θύμιζε αρκετά τις μουσικές από τα φιλμ τρόμου της Universal στη δεκαετία του 40, χωρίς όμως τα έντονα βασικά θέματα και τους ανεβασμένους ηχητικούς τόνους. Άδικο να είναι αυτό το κύκνειο άσμα ενός μεγάλου συνθέτη που μεγαλούργησε για τρεις δεκαετίες. Τέλος πάντων ακμή και παρακμή.Τι χρονιά πάλι για τους Αμερικανούς. Τι χρονιά!!! Μιλάμε οι Conti, Williams και Goldsmith γράψανε τα δέκα καλύτερα σάουντρακ της χρονιάς. Γράψαν μουσική για όλα τα είδη με την ίδια ποιότητα και κάλυψαν όλο το φάσμα της μουσικής φόρμας. Γεια σας ευχαριστούμε. Περάσατε, σκουπίσατε, τελειώσατε.

Ιταλία: Ξεκινάμε με το υποψήφιο για Όσκαρ σκορ του Ennio Morricone για την ταινία του Τέρενς Μάλικ Days of Heaven. Πάρα πολύ λειτουργικό και σοφά τοποθετημένο μέσα στην ταινία το μισάωρο σκορ του Morricone κερδίζει αμέσως τις εντυπώσεις. Σαν άλμπουμ όμως μπορεί κανείς να διακρίνει κάποιες χτυπητές αδυναμίες της μουσικής, όπως είναι η απουσία κάποιου συνταρακτικού θέματος και η λίγο γλυκανάλατη αντιμετώπιση των δραματικών στοιχείων. Η δεύτερη μεγάλη επιτυχία του εκείνη την χρονιά ήταν το γαλλικό Κλουβί με τις τρελές / La Cage aux Folles . Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια απολύτως ταιριαστή μουσική πολύ ελαφριά, ότι πρέπει δηλαδή για την ταινία και ένα πολύ ωραίο δουλεμένο άλμπουμ. Πολύ χαρούμενη και ανέμελη σε σημείο επιπολαιότητας, δεν ανήκει στα ακούσματά μου. Σαν σκορ όμως μέσα σε ταινία είναι σίγουρα ένα από τα καλύτερα της χρονιάς. Αλλάζουμε τελείως ύφος και περνάμε σε πιο δραματικά και ερωτικά μονοπάτια. Στο Così Come Sei/ Stay As You Are έχουμε τον έρωτα ενός ώριμου αρχιτέκτονα με μια φοιτήτρια . Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και Ναστάζια Κίνσκι στα νιάτα της. Πάλι μέσα στο κλίμα ο Μαέστρος γράφει πολύ μελωδικά και εναλλάσσει ελαφριές ενορχηστρώσεις, που τονίζουν τον ερωτισμό, με τις βαριές που περιγράφουν το δράμα με μέγιστη φυσικά δεξιοτεχνία. Ακόμη καλύτερος, ακόμη πιο αισθησιακός, πιο δραματικός, πιο ερωτικός, πιο ντελικάτος, πιο πρωτότυπος, πιο ανεπανάληπτος, πιο φινετσάτος, πιο φρέσκος, πιο ορεξάτος, πιο δεξιοτέχνης, είναι στο L' Immoralità ένα αριστουργηματικό σκορ με πινελιές τζαζ ηχοχρώματος που δίνουν στις δραματικές συνθέσεις του σκορ έναν άλλον αέρα και πραγματικά το απογειώνουν. Απίστευτες εμπνεύσεις, σε μια μουσική που δεν μοιάζει με τίποτα απ’ όσες έχει κάνει ο μέγιστος και που όσες φορές και να την ακούσεις είναι αγέραστη και ακούραστη. Από τις κορυφαίες δουλειές του μέγιστου. Η καλύτερή του δουλειά για την χρονιά εκείνη όσο αναφορά τα αυτόνομα ακούσματα. Περνάμε στους ανεπανάληπτους Goblin και στην ταινία του Τζωρτζ Ρομέρο Dawn Of The Dead. Πάλι έχουμε progressive rock , αλλά και κάτι ηλεκτρονικά και κάτι ινδιάνικα χορευτικά, και κάτι έθνικ και κάτι Τζαζ ξεπετάγματα και κάτι σε κλασική και κάτι απροσδιόριστους ήχους προφανώς λόγω LSD . Όμως όσα χάπια και να κούμπωσαν έχουμε και πάλι εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η δε συνεισφορά τους μέσα στην ταινία καθιστούν πάλι το σκορ μέσα στις καλύτερες δουλειές της χρονιάς εκείνης. Ένα γαμημένο έπος. Όταν όμως μιλάμε για υποστήριξη μέσα σε ταινία ένας είναι ο βασιλιάς. Ο Nino Rota. Αν και αυτό οφείλεται περισσότερο στον Φελίνι που του έδινε έδαφος παρά στον ίδιο τον Rota, όπως φυσικά και κάθε σκορ που λάμπει μέσα σε ταινία. Πρωτίστως είναι δουλειά του σκηνοθέτη που αφήνει τον συνθέτη να κάνει ότι θέλει χωρις να καπελώνει την μουσική του με ήχους και εφέ.To περίφημο και δημοφιλέστατο Prova d'orchestra/Πρόβα ορχήστρας είναι μια ταινία που όπως μαρτυράει και ο τίτλος της η μουσική έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και είναι πιο σημαντική και από τους ηθοποιούς και από σενάριο. Αυτό, στην περίοδο που εξετάζω τέσσερις φορές έχει συμβεί. Η μουσική δηλαδή να είναι ο πρωταγωνιστής. Στην συγκεκριμένη ταινία, στο Whiplash, στο Piano/Μαθήματα πιάνου και στο The Red violin. Ολόκληρη η υπόθεση εξελίσσεται γύρω είτε από ένα όργανο, είτε από ολόκληρη την ορχήστρα με την μουσική σε πρώτο πλάνο. Αν κάποιος βαθμολογεί στα σάουντρακ την σημασία που παίζουν στην ταινία τότε αυτά τα τέσσερα ανήκουν στα κορυφαία της σαρανταπεταετίας. Όμως εγώ θα έβγαζα το Whiplash από την μέση γιατί η σχέση των χαρακτήρων και της πλοκής είναι ισχυρότερη από την μουσική. Σε κάποια φάση δεν σε νοιάζει καθόλου η μουσική στο Whiplash. Όταν βλέπεις έναν άνθρωπο να κοπανιέται στα ντραμς μέχρι να ματώσει δεν σε νοιάζει και τόσο πολύ τι ήταν αυτό που έπαιζε. Στις άλλες τρεις ταινίες όμως η μουσική κερδίζει τις εντυπώσεις και κλέβει την παράσταση αμέσως. Προσωπικά σαν σκορ εγώ τα τοποθετώ στις τρεις πρώτες θέσεις και αν έδινα το Όσκαρ μουσικής την συγκεκριμένη χρονιά θα το έδινα στην Πρόβα ορχήστρας. Ναι μεν το Halloween έφερε κάτι καινούργιο και είναι σαρωτικό όμως δεν αντέχει βαθιά κριτική. Αν το βάλεις κάτω εξαντλείται γρήγορα. Θα μου πεις και τι πειράζει; Δεν πειράζει αλλά εδώ πάμε να ψειρίσουμε την ψείρα. Σύμφωνα λοιπόν με την ταινία εγώ θα έδινα την πρώτη θέση στην Πρόβα την δεύτερη στο Halloween και την τρίτη στο Superman. Εδώ όμως όπως εχω πει για πολλοστή φορά κρίνονται πρωτίστως τα άλμπουμ. Σαν άλμπουμ λοιπόν η Πρόβα ορχήστρας δεν είναι κάτι σπουδαίο, κακά τα ψέματα. Βεβαίως έχει απλότητα και μέσα σε αυτή την απλότητα είναι το μεγαλείο της, γιατί έχει μεγαλείο όντως, αλλά είδατε τι σάουντρακ είχαμε φέτος; Μπορεί να σταθεί ένα εικοσάλεπτο σκορ δίπλα στα συμφωνικά ποιήματα του Williams και του Goldsmith; Όχι. Επίσης ο Rota για την συγκεκριμένη χρονιά είχε κι ένα άλλο έργο το ανυπέρβλητο Death on the Nile. Δραματικός και επιβλητικός Rota με τρομερή δύναμη θεμάτων και αστείρευτη έμπνευση. Δυο αριστουργήματα εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους. Συνεχίζω με Ιταλία με τον Pino Donaggio που είναι και πάλι θαυμάσιος με το PIRANHA του Τζο Ντάντε μια ταινία που ενώ πραγματεύεται ένα μονότονο θέμα, ο κεράτας ο Donaggio βρίσκει τρόπο να χωρέσει και δράμα και τρόμο και αγωνία και ρομάντζο αλλά και κάποιες ευχάριστες στιγμές. Πραγματικά πολύ σπουδαίος συνθέτης που αν τον μελετάγανε καλύτερα κάτι σύγχρονοι τύπου Elia Cmiral δεν θα έγραφαν αυτές τις ανοησίες, όπως έγραψε στο ριμέικ του 2012. Όμως ο Donaggio τα πήγε ακόμη καλύτερα στο China 9, Liberty 37 που κινήθηκε σε φολκ μονοπάτια σ ‘αυτό το γουέστερν εκδίκησης του Monte Hellman το οποίο λογίζεται ως ένα από τα τελευταία spaghetti westerns λόγω του ότι γυρίστηκε στην Αλμερία, την θρυλική τοποθεσία που γυρίστηκε η πλειοψηφία από τα κορυφαία φιλμς του είδους. Ο Donaggio γράφει με βασικά όργανα τη φυσαρμόνικα και την κιθάρα βασικά χωρίς εξάρσεις - μιας και η ταινία του Hellman δεν τις σηκώνει - και μας χαρίζει μια πολύ όμορφη μπαλάντα που κυριαρχεί στο σκορ. Και τελειώνω με το διπλό σκορ Patrick και φυσικά τον λόγο τον έχει ο Βασίλης Κουτσουνάκης: “Διπλό σκορ για το μεταφυσικό θρίλλερ που γύρισε ο Αυστραλός Richard Franklin Patrick για έναν νεαρό σε κώμα που τα κάνει ρημαδιό με τις τηλεκινητικές του ικανότητες (την ίδια χρονιά που βγήκε και το THE FURY υπενθυμίζω). Το σκορ στην Αυστραλέζικη ταινία το έγραψε ο συνθέτης του MAD MAX o Brian May, ένα συμφωνικό σκορ μεγάλης κλίμακας, πολυεπίπεδο και ατμοσφαιρικό μέσα στην ταινία παρά την παραδοσιακή του φόρμα. Όπως είθειστο τότε στην Ιταλία, οι εισαγόμενες ταινίες τρόμου με προοπτική έπαιρναν σκορ των Goblin (DAWN OF THE DEAD, MARTIN) εις αντικατάστασιν των αυθεντικών τους σκορ. Οπότε ήρθε και η σειρά του PATRICK, όπου οι Gobin με την απουσία του Simonetti έγραψαν ένα σκορ που θα μπορούσε να μπει σε οποιαδήποτε ταινία του John Carpenter, ηλεκτρονικό κατά βάση αλλά και ρυθμικό, αλλά χωρίς τους Progressive rock πειραματισμούς του αρχηγού Claudio. Πολύ ατμοσφαιρικό έδινε τελείως διαφορετική χροιά στην ταινία, αλλά φαίνεται ότι δεν φτιάχτηκε εξ αρχής γι’ αυτήν. Πάντως η ομοιότητά του με τα μετέπειτα σκορ του μάστορα John Carpenter είναι εντυπωσιακή...γι’ αυτούς που υποτιμούν την επιρροή των Goblin στην κινηματογραφική μουσική το γράφω αυτό.” Κι εγώ θεωρώ κάπως χλωμό το σκορ των Goblin σε αντίθεση με την σύνθεση του Brian May που είναι μια πολύ εμπνευσμένη στιγμή.

Αγγλία: Ξεκινάμε με τον John Barry και τα τρία σκορ του για φέτος. Η περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας Starcrash, μια μπαλαφάρα, έχει μια μουσική στην οποία κυριαρχεί όλη η φιλοσοφία του John Barry. Οτιδήποτε κι αν γίνει στον κόσμο, ακόμη κι αν καταστραφεί το σύμπαν η μελωδία είναι πάνω απ’ όλα. Έτσι λοιπόν ενώ καταστρέφεται όλο το σύμπαν ο Barry δεν σχολιάζει τίποτα. Μα τίποτα. Μηδέν νεύρο, μηδέν ξεσπάσματα, μηδέν ρυθμός. Αυτό που λέω είναι για την αξία του ως σκορ για μέσα στην ταινία. Τώρα σαν άλμπουμ ενώ είναι πολύ καλά δουλεμένο με το κυρίως θέμα να κυριαρχεί, η έλλειψη εναλλαγών σε ρυθμό και ύφος το κάνει μονότονο όπως σχεδόν όλα του τα έργα. Όμως το Game of Death αποτελεί μια εξαίρεση. Η τελευταία ταινία του Μπρους Λι ευτύχησε να έχει ένα αριστουργηματικό σκορ με μια φαντεζί ενορχήστρωση και επιτέλους θεματική ποικιλία!!! Επίσης έξοχος είναι και στο ρομαντικό Betsy το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μια εκπληκτική εκτέλεση από την Tadlow. Απορίας άξιο πραγματικά το πως 2 στα 3 του σκορ παρουσίασαν κάποια ποικιλία στο ύφος και την μελωδία. Πολύ σπάνιο αυτό για Barry. Περνάω σε ένα κλασικό αριστούργημα με ένα πολύ διάσημο και χαρακτηριστικό θέμα όπως είναι το Caravans του Mike Batt. Η Αγγλίδα Angela Morley δημιουργεί ένα ωραιότατο συμφωνικό σκορ με έντονες δραματικές πινελιές και στιγμές δράσης, το Watership Down . Ο Ron Goodwin με το Force 10 from Navarone είναι παλιομοδίτης και παραδοσιακός με τον τρόπο που προσεγγίζει μουσικά το πολεμικό δράμα, αλλά το κλασικό είναι πάντα στην μόδα. Πάμε σε έναν άλλο Άγγλο που με τους μοντερνισμούς του σημάδεψε τα 70s και την κατασκοπική, αστυνομική περιπέτεια με τον ίδιο τρόπο που σημάδεψε τα 60s ο συμπατριώτης του John Barry όταν και έντυσε μουσικά τον υπερπράκτορα 007. O Roy Bud λοιπόν συνέθεσε άλλο ένα ευφάνταστο σάουντρακ για μια αστυνομική ταινία με τον Όλιβερ Ριντ το Tomorrow Never Comes και σημάδεψε την ταινία με τις εμπνεύσεις του και τις μελωδικές του γραμμές. Μια άλλη κλασική περιπέτεια εκείνη την εποχή το The wild geese έχει κι αυτή το κλασικό παλιομοδίτικο πολεμικό σάουντρακ αλλά στο πιο κωμικό και χαρούμενο κάτι που ταιριάζει απόλυτα στα πρωτοπαλίκαρα Ρότζερ Μουρ, Ρίτσαρντ Μπάρτον και Ρίτσαρντ Χάρις. Τέλος την μουσική της ταινίας It Lives Again/ It's Alive II το σίκουελ του φιλμ It's Alive που είχε κάνει την μουσική ο Bernard Herrmann την ανέλαβε το κολλητάρι του Laurie Johnson και την προσάρμοσε σχεδόν αυτούσια όπως έκανε και ο Elmer Bernstein το 1991 για το Cape Fear.Πραγματικά ο τιτάνας αποπνέει πολύ σεβασμό μεταξύ συνθετών και σκηνοθετών για να μην του αλλάζουν τις μουσικές ούτε στα σίκουελ, ούτε στα ριμέικ.

Γαλλία: Ξεκινούμε με τον συνθέτη που ένα χρόνο αργότερα θα έπαιρνε το Όσκαρ μουσικής για ένα ρομαντικό αριστούργημα αλλά που όμως πολύ τον κατηγόρησαν ότι έκλεψε τον Βιβάλντι. Φέτος τον κατηγόρησαν ότι έκλεψε τον Μότσαρτ. Ο λόγος για τον George Delerue. Το Get Out Your Handkerchiefs/ Préparez vos mouchoirs που κέρδισε το Όσκαρ ξενόγλωσσου φιλμ εκείνη τη χρονιά. Ο σκηνοθέτης ανέθεσε στον Delerue να του γράψει ένα σκορ στο ύφος του Μότσαρτ, που είναι ο αγαπημένος συνθέτης των δυο ανδρικών χαρακτήρων της ταινίας. Ο μέγας Γάλλος κατάφερε να δημιουργήσει ένα σκορ με δικές του συνθέσεις, αντιγράφοντας παράλληλα το μουσικό ύφος του Βόλφι με άψογο τρόπο. Τσάκωσε το Σεζάρ μουσικής δικαίως, όπως δικαίως θα έπρεπε να ήταν υποψήφιος για Όσκαρ μουσικής. Δεν θεωρώ καθόλου ότι ο Delerue αντέγραψε τον Μότσαρτ. Εδώ ο Delerue δεν κρύβει καθόλου από που είναι επηρεασμένη η μουσική του. Εξάλλου στο σιντί υπάρχει το περίφημο κοντσέρτο για πιάνο του Μότσαρτ στο οποίο ο Γάλλος συνθέτης το προσάρμοσε στα μέτρα του. Αυτό είναι κάτι που γίνεται όχι μόνο στην κινηματογραφική μουσική αλλά και στην κλασική. Κυρίως γίνεται στην κλασική όπου ο ένας έπαιρνε από τον άλλον γιατί έπρεπε να παραδώσουν πολλά έργα την βδομάδα, ποτέ στην εκκλησία πότε στους αυτοκράτορες. Το έργο του θα μπορούσε και να λέγονταν σπουδή στον Μότσαρτ. Αριστούργημα!!!Προσωπικά την τοποθετώ μέσα στις 5 καλύτερες δουλειές του. Επίσης άλλη μια σπουδαία του δουλειά για την συγκεκριμένη χρονιά είναι το Little Girl In Blue Velvet με τον Μισέλ Πίκολι και την Κλαούντια Καρντινάλε όπου ο Delerue γραφεί μια παλιομοδίτικη ρομαντική τζαζ μουσική του αλλά και κάποια έξοχα συμφωνικά δραματικά κομμάτια. Για πάμε να δούμε τι έχει κάνει ο περιβόητος Francis Lai. Λοιπόν είχε να γράψει μουσική για ένα αθλητικό δράμα International Velvet/ Sarah με τους Άντονι Χόπκινς, Τατούμ Ο’Νηλ και Κρίστοφερ Πλάμερ. Πρόκειται για την ιστορία μιας ορφανής ( δεν κάνω πλάκα ) που από την Αμερική πηγαίνει στην Αγγλία να ζήσει με την θεία της και το όνειρό της είναι να συμμετάσχει με το άλογό της στους Ολυμπιακούς αγώνες. Μάλιστα. Έχουμε το δράμα σίγουρο και από κει και πέρα έχουμε τις προσπάθειες ενός ανθρώπου που τον έχει χτυπήσει η μοίρα κι αυτός σε πείσμα πάει να κυνηγήσει το όνειρό του. Μου μοιάζει σαν ταινία ραμμένη για τον Bill Conti. Η Λένα Μαντά εδώ μίλησε με τον δικό της τρόπο όπως πάντα και περιέγραψε πολύ όμορφα και ελαφρά το δράμα της ορφανής του ΠΑΣΟΚ, αλλά για την προσπάθειά της και το κυνήγι του ονείρου …δεν…Ξαναβάλτε να παίξει το Slow Dancing In The Big City του Billarou. Επίσης στην κωμωδία του Κλωντ Λελούς Robert Et Robert εφευρίσκει πάλι μια κορυφαία ελαφρά μελωδία την οποία και παραλλάσει καθόλη την διάρκεια του άλμπουμ με αποκορύφωμα το κομμάτι a Waterloo όπου η ανέμελη βασική μελωδία παίρνει βαριά δραματική υπόσταση. Μάλλον θα του ξέφυγε. Μάικλ Κέιν, Γουόλτερ Ματάου, Μάγκι Σμιθ, Τζειν Φόντα Μπιλ Κρόσμπι, Ρίτσαρντ Πράιορ παίζουν στην τρελή κωμωδία του Χέρμπερτ Ρος California Suite που προτάθηκε για 3 Όσκαρ εκείνη την χρονιά. Το σκορ του Claude Bolling είναι ελαφριά φρι τζαζ με επίκεντρο τα φλάουτα και το πιάνο και έναν εύστοχα εύθυμο ρυθμό που ενισχύει με διακριτικότητα τις καταστάσεις της ταινίας. Χάρμα. Ένα ενδιαφέρον θρίλερ του Serge Leroy στο οποίο ο Alain Delon ερμηνεύει το ρόλο ενός διεστραμένου που εκβιάζει μια παρέα μικρών παιδιών που κρύβουν ένα τρομακτικό μυστικό είναι η ταινία Les enfants chantent. Η μουσική του Eric Demarsan είναι εξαιρετική και φανερώνει την αφέλεια και την ανεμελιά αλλά και το σκοτεινό σημείο στο μυαλό των μικρών παιδιών με πολύ σωστά δομημένες ορχηστρικές ιδέες, μελωδία αλλά χρησιμοποιώντας glass harmonica με πολύ ατμοσφαιρικό τρόπο...η Νέμεσις των παιδιών περιγράφεται μουσικά με ένα θρησκευτικών καταβολών χορωδιακό που εισάγει ανατριχιαστικά την είσοδο του Delon στο φιλμ. Σίγουρα από τις καλύτερες στιγμές στην καριέρα του συνθέτη.

Τα υπόλοιπα σκορ από Γάλλους συνθέτες είτε δεν κυκλοφόρησαν ποτέ σε σιντί, είτε ενώ ήταν αριστουργηματικά είχαν πολύ μικρή διάρκεια όπως για παράδειγμα το υποψήφιο για Σέζαρ μουσικής σκορ του Philippe Sarde A Simple Story με την Ρόμι Σνάιντερ που ενώ έχει κυκλοφορήσει σε βινύλιο, σε σιντί κυκλοφορούνε μόνο τρία θέματα.

Ιαπωνία: Ο Ναγκίσα Οσίμα επιστρέφει με το σίκουελ της ταινίας που σόκαρε τον πλανήτη. Το Empire of Passion αυτή την φορά έχει τον πασίγνωστο Ιάπωνα συνθέτη Toru Takemitsu ο οποίος ευτυχώς χρησιμοποιεί και συμφωνική ορχήστρα μαζί με τα παραδοσιακά ιαπωνικά όργανα και κάνει κάπως το άκουσμα πιο παγκόσμιο. Μην περιμένετε βέβαια συμβατικές μελωδικές γραμμές από έναν περίφημο ατόνιστη, όμως η ατμόσφαιρα που έχτισε εκτός του ότι είναι πολύ ταιριαστή στην ταινία, έχει μια ιδιαίτερη γοητεία και σε αυτούς που τους αρέσει να ακούν ατονική μουσική που εκπέμπει μια απόκοσμη και μεταφυσική γοητεία.

Ουαλία: Πάλι ο σπουδαίος και μέγιστος Michael J. Lewis μετά το μνημειώδες Theatre Of Blood όπου κάθε θέμα αν το βαθμολογούσες χωριστά θα του έβαζες 10 έτσι κι εδώ στο The Medusa Touch επαναλαμβάνει πάλι αυτό τον ανεπανάληπτο μουσικό οίστρο που τον διακατέχει. Στην ταινία ο Ρίτσαρντ Μπάρτον είναι ένας τύπος με κινητικές ικανότητες που διαλύει το σύμπαν δημιουργώντας τεράστιες καταστροφές με το μυαλό του και ο Michael J. Lewis παρέδωσε πάλι ένα συμφωνικό ποίημα που κάθε θέμα τόνιζε και τις διάφορες πτυχές αυτές τις ταινίας με εξαιρετικό τρόπο. Τι κρίμα που το καλύτερό του σκορ το Julius Caesar,μια μουσική στο επίπεδο του Miklos Rozsa δεν έχει κυκλοφορήσει ποτέ σε κανένα φορμά, πλην τριών θεμάτων, και μπορεί κάποιος να το απολαύσει μόνο βλέποντας την ταινία του 1970. Και με αυτό σκορ τελειώνει αυτή η απίστευτη χρονιά που ήταν για μένα η πιο απολαυστική απ’ όλη την δεκαετία του 70. Μπορεί στην απονομή του 1976 να βρέθηκαν δυο από τα δέκα καλύτερα σάουντρακ της σαρανταπεταετίας μαζί την ίδια χρονιά, όμως ο πλούτος, η ποικιλία, η ποσότητα, το γεγονός πως είχαμε από ένα τουλάχιστον αριστούργημα σε κάθε είδος, το γεγονός που σχεδόν κάθε συνθέτης βρέθηκε σε μια από τις κορυφαίες του χρονιές, οι εμπνεύσεις, η τόλμη και η συνολική ποιότητα των περισσοτέρων σκορ ήταν πιο ανεβασμένη από κάθε άλλη χρονιά. Μπορώ να πω πως τα είκοσι καλύτερα σκορ της χρονιάς αυτής παίρνουν βαθμολογία 10! Κι εδώ φαίνεται η μεγάλη διαφορά του John Williams. Το γεγονός πως μπορείς και ξεχωρίζεις σε τόσο μα τόσο σπουδαίο ανταγωνισμό, ε εντάξει μεγάλε πάρε δέκα Όσκαρ μαζί και άσε μας ήσυχους. … Και μέσα σε όλο αυτό το πανδαιμόνιο δημιουργίας βραβεύτηκε το πιο μέτριο από όλα τα σκορ εκείνη την χρονιά. Το Midnight Express… Έλα βουλή στον τόπο σου…

ΟΣΚΑΡ

Midnight Express-Giorgio Moroder

The Boys from Brazil-Jerry Goldsmith

Days of Heaven-Ennio Morricone

Heaven Can Wait-Dave Grusin

Superman-John Williams