Papillon By Jerry Goldsmith

Papillon By Jerry Goldsmith

(Ύμνος για την ελευθερία)

Λένε πως χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας ιδιοφυΐας είναι ότι μπορεί και μεγαλουργεί σε εξαιρετικά κλειστές και στενές καταστάσεις. Ένας μουσικός της όπερας περιορίζεται από το λιμπρέτο αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να γράψει αριστουργηματικά έργα. Ένας συνθέτης του κινηματογράφου περιορίζεται από την ταινία, τον σκηνοθέτη και τους παράγωγους. Ακόμη δηλαδή πιο κλειστές συνθήκες. Αυτό όμως δεν τον εμποδίζει από το να συνθέσει ιδιοφυή έργα. Και αυτή ήταν η άποψη και του ιδίου του Goldsmith. Τώρα σε αυτές τις υπάρχουσες συνθήκες προσθέστε και τις λίγες ελευθερίες που δίνει ένα βαλς. Ένα βαλς έχει συγκεκριμένο μουσικό ύφος. Έχει κανόνες. Δεν μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα σε αυτό. Είναι βαλς. Γιατί όμως ο Goldsmith στήριξε σχεδόν όλο το σκορ σε ένα βαλς; Γιατί για έναν φυλακισμένο, για έναν καταδικασμένο έγραψε ένα βαλς; Και μάλιστα μια  μείξη ρωσικής και γαλλικής  υφής και μεγαλοπρέπειας; Η απάντηση είναι πολύ εύκολη αρκεί να σκεφτούμε τι είναι το βαλς. Τι είναι το βαλς λοιπόν; Χορός της αριστοκρατίας!!! Ο σκηνοθέτης ζήτησε από τον συνθέτη να γράψει μια μουσική με γαλλικό άρωμα. Και τότε ο τιτάνας βρήκε μια ιδιοφυή σκέψη. Ένα βαλς για ακορντεόν και ορχήστρα. Το ακορντεόν συμβολίζει την Γαλλία, την  χώρα που κατάγεται ο πεταλούδας, και την νοσταλγία για την πατρίδα του  και ο λυρισμός στην μελωδία και η κορύφωση την ρωσική μεγαλοπρέπεια!!! Αυτή η τρομερή αντίθεση τσακίζει κόκκαλα. Η σύλληψη της μελωδίας και η επεξεργασία που κάνει πάνω σε αυτήν είναι τρομακτική. Ο δικός του ύμνος για την ελευθερία είναι ένα τρυφερό βαλς που λειτουργεί ταυτόχρονα σαν παρηγοριά και συντροφιά αλλά και σαν σκιαγράφηση ενός   χαρακτήρα που ο Goldsmith δεν είναι είδε σε αυτόν ποσό βρώμικος και εξαθλιωμένος είναι, δεν είδε την φρικαλέα και λυσσασμένη κατάσταση στην οποία ήταν χωμένος μέχρι τα μαλλιά, αλλά  είδε σε αυτό το άπλυτο ανθρωπάκι έναν αριστοκράτη!!! Α ρε τιτάνα Goldsmith  τι σκέφτηκες ρε φίλε;;;Όποιος δεν κλαίει  ακούγοντας το Papillon έχει διαβρωθεί σαν άνθρωπος τόσο πολύ που πρέπει να επιστρέψει πίσω στο σάουντρακ και να το ακούσει εκατό φορές για να επανέλθει. Και  μόνο γι’ αυτήν  την ιδέα, γι’ αυτήν την μελωδία η οποία πότε είναι καθαρή έχοντας την μορφή βαλς, πότε συγκρούεται με δυσοίωνες αρμονίες για να ξεπεταχτεί πότε δειλά δειλά, πότε θριαμβευτικά, ο Goldsmith άξιζε το Όσκαρ. Τον έφαγε η ταινία όμως. Και τον έφαγε γιατί στην ταινία το βαλς δεν ακούγεται ποτέ ολόκληρο και έχει μικρή συμμέτοχη. Το κλασικό κυρίως θέμα είναι έμπνευση του συνθέτη και υπάρχει μόνο στο άλμπουμ, όχι στην ταινία. Στο φιλμ παίζει ελάχιστα. Δεν ακούγεται σχεδόν ποτέ στην ταινία εκτός από τη σκηνή που πεθαίνει και βλέπει τον άλλο κόσμο, που παίζει μια πολύ αργή βερσιόν...επίσης στη σκηνή που φτάνουν στο νησί του διαβόλου που παίζει σαν march με πένθιμο ύφος την ώρα που μαζεύονται οι φυλακισμένοι στο λιμάνι και στο φινάλε που κάνει την απόδραση  που παίζει σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια με συμφωνική ορχήστρα και οδηγεί στα φοβερά end credits με την αλα Μπάρτοκ *αλεατορική κλιμάκωση...το βαλς υπάρχει μόνο στο άλμπουμ  σ ‘αυτή τη μορφή... ο Γκόλντσμιθ σκαρφίστηκε αυτό το θέμα για τον πεταλούδα ορμώμενος από τη Γαλλική καταγωγή του αλλά δεν το χρησιμοποιεί πολύ στην ταινία...Παρόλα αυτά το φιλμ χρησιμοποιεί εξαιρετικά την μουσική και είναι γεμάτο από εκπληκτικές ιμπρεσιονιστικές και αλεατορικές ιδέες που αναπτύσσονται ως καρδιά της εκάστοτε σκηνής και την απογειώνουν, όπως πχ στη σκηνή που μαζεύουν τις πεταλούδες ή τη σκηνή του κυνηγητού με τον Αντόνιο με εκείνα τα απίστευτα πιτσικάτος που καταλήγουν στην κακοφωνική ομοβροντία της ορχήστρας...Ας δούμε λίγο όμως το άλμπουμ. Κυκλοφορεί σε τρεις εκδοχές. Η μία από την Silva Screen που στηρίζεται στο βινύλιο κι έχει την πιο συμπαγή ροή είναι 10 θέματα και στα 35 λεπτά. Η δεύτερη από την Universal France με ολιγοσέλιδο βιβλιαράκι και μνημειώδη ήχο  είναι στα 45 λεπτά με 15 θέματα και περιέχεται και το τραγούδι στα γαλλικά, το οποίο κρατάει κι αυτό την συμπαγή ροή της ακρόασης χωρις να κουράζει και τέλος το σιντί από την Quartet Records με 71 λεπτά παρακαλώ!!!!! Και 27 θέματα!!! Και 20σελιδο βιβλιαράκι!!! Πιο συγκεκριμένα η Tracklist της κάθε κυκλοφορίας:

Silva Screen                                                             Universal France

1.         Theme from Papillon (02:15)           1. Theme (02:15)

2.         The Camp (02:57)                               2. The Camp (02:59)

3.         Reunion (04:33)                                  3. Reunion (04:35)

4.         New Friend (02:02)                            4.  New Friend (02:05)

5.         Freedom (03:53)                                5. The Dream (01:12)

6.         Gift from Sea (06:42)                        6. Freedom (03:57)

7.         Antonio's Death (02:25)                   7. Catching Butterflies (01:32)

8.         Cruel Sea (01:26)                               8. Gift From The Sea (06:46)

9.         Hospital (03:46)                                 9. Arrest (02:09)

10.       Survival (05:20)                                 10. Theme (Short version) (01:45)

                                                                          11. Antonio's Death (02:28)

Total Duration: 00:35:19                              12. Cruel Sea (01:28)

                                                                          13. Hospital (03:49)

                                                                          14. Survival (05:24)

                                                                          15. Toi Qui Regarde La Mer (03:13)

                                                                          Total Duration: 00:45:37

Όπως βλέπουμε η Universal France έχει  κρατήσει ακριβώς τα ίδια θέματα και την διάρκεια που έχει η κυκλοφορία της Silva Screen και έχει προσθέσει το The Dream (01:12) το Catching Butterflies (01:32), το Arrest (02:09), το  Theme (Short version) (01:45) και το υπέροχο τραγούδι. Όπως γίνεται σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η δομή που έχει η μουσική στην κυκλοφορία του Βινυλίου είναι πάντα καλύτερη από την δομή που υπάρχει στο σιντί. Λιγότερα θέματα και πιο καλά ανεπτυγμένα προσφέρουν μια ακούραστη ακρόαση. Όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με εξαίρεση. Πρώτον και μόνο για τον κρυστάλλινο ήχο και το τραγούδι την αγορά την αξίζει η κυκλοφορία της Universal France. Πάμε όμως να δούμε τις προσθήκες να δούμε αν η ροή χαλάει ή προσφέρει κάτι καινούργιο. Το The Dream (01:12) παρόλο που είναι σύντομο περιλαμβάνει το βασικό θέμα  ερμηνευμένο από ένα ακορντεόν!!!Έτσι λοιπόν δεν χαλάει η ροή αλλά ομορφαίνει περισσότερο γιατί ακούμε πάλι αυτό το μνημειώδη βαλς από ένα μόνο όργανο και μάλιστα το ακορντεόν που μας τονίζει. την νοσταλγία του ήρωα για την Γαλλία. Στο επόμενο, το Catching Butterflies (01:32) το βασικό θέμα έχει μια μικρή παρουσία στην μέση του κομματιού, το οποίο ξεκινάει με μια εύθυμη και ζωηρή μελωδία η οποία παρόλο που είναι σύντομη έχει μια συνοχή και ανάπτυξη πολύ ευρηματική και η ενορχήστρωσή της είναι θεσπέσια. Μπορούμε σε αυτό το κομμάτι να κλείσουμε τα μάτια και χωρις να έχουμε δει καθόλου την ταινία να φανταστούμε έναν άνθρωπο να κυνηγάει πεταλούδες και διπλά του την ομορφιά της φύσης, τον φωτεινό ήλιο, τις μέλισσες να ερωτοτροπούν με τα λουλούδια και χίλες δυο άλλες εικόνες. Μεγάλη στιγμή. Πάμε τώρα στο Arrest (02:09) το οποίο είναι κάπως σαν ξένο σώμα…Είναι η ίδια μουσική που υπάρχει και στο πρώτο θέμα του Legend, της απορριφθέν μουσικής που έγραψε ο Τζέρι για την ταινία του Ρίντλευ Σκοτ. Ωραίο θέμα αλλά δεν προσφέρει κάτι κατά την άποψή μου…Μετά έχουμε το Theme (Short version) (01:45)…Τι να πούμε…Αυτή την μελωδία όσες φορές και να την ακούσεις δεν την βαριέσαι ποτέ. Ευπρόσδεκτη πάντα…Εδώ την ακούμε πιο ευαίσθητη και τρυφερή. Και μετά το συγκλονιστικό τραγούδι το οποίο είναι στηριγμένο πάνω στο βασικό θέμα. Βλέπουμε λοιπόν πως μόνο το Arrest  δεν χρειάζονταν να μπει. Οπότε σίγουρα οποίος έχει την δεύτερη βερσιόν δεν χρειάζεται να έχει και την πρώτη καθότι η μουσική ροή έχει κρατήσει την πυκνότητά της. Πάμε να δούμε όμως και τα υπόλοιπα θέματα.

    Για το βασικό θέμα που ξεκινάει το σιντί τα είπαμε . Ποτέ δεν ακούγεται έτσι στην ταινία. Είναι έμπνευση και μάλιστα ιδιοφυή του Goldsmith που εμπνεύστηκε από αυτή την ιστορία και απ’ αυτόν τον χαρακτήρα. Το δεύτερο το The Camp (02:59) είναι ατονικό με εφιαλτικές ενορχηστρώσεις και φρικαλέα ξεσπάσματα της ορχήστρας και όσο και να ψάξετε δεν θα βρείτε καθόλου μελωδία. Μόνο μια μικρή νύξη γίνεται του βασικού θέματος από ακορντεόν προς το τέλος. Εδώ είναι η αντίθεση του Goldsmith για να περιγράψει την σύγκρουση δύο ιδεών. Δύο κόσμων. Ο ένας του κεντρικού χαρακτήρα είναι η πανέμορφη μελωδία και η νοσταλγία για την πατρίδα του που αποτυπώνεται στο μεγαλοπρεπή βαλς και από την άλλη ο κολασμένος κόσμος στον οποίο είναι βουτηγμένος. Έτσι μεγαλοπρέπεια και σαπίλα, ήθος και ανηθικότητα, ελευθερία και φυλακή, ομορφιά και ασχήμια, φως και σκοτάδι, πατρίδα και εξορία ερμηνεύονται μουσικά με δυο διαφορετικές φιλοσοφίες…Την μελωδική και την ατονική…

 Προχωράμε στο Reunion (04:35). Αρχίζει πολύ υποβλητικά και ατμοσφαιρικά, αλλά πάλι η ομορφιά θα ξεπεταχτεί από ένα φλάουτο που ερμηνεύει δειλά  το βασικό θέμα. Μετά  θα ακολουθήσει ένα λυρικό κρεσέντο μια σιωπή της ορχήστρας και στο δεύτερο μισό θα κυριαρχήσει το βαλς πότε ερμηνευμένο από ορχήστρα εγχόρδων, πότε από ένα βιολί, πότε πάλι από ένα φλάουτο. Εδώ η μουσική παίρνει μορφή παρηγοριάς και συντροφιάς.

Στο New Friend (02:05) έχουμε πάλι ορχηστρικά κρεσέντο χωρις να βγαίνει κάποιο νόημα, πάλι αυτή η φρίκη παρόν, αυτή η κατάσταση που οδηγεί σε αδιέξοδα χωρίς καμιά συνοχή, καμιά ελπίδα. Το θέμα δεν ακούγεται καθόλου. Θα εμφανιστεί αμέσως μετά στο The Dream (01:12) που μιλήσαμε πιο πάνω γι’ αυτό, σαν μια διαλεκτική σχέση νύχτας και μέρας, κρύου και ζέστης.

  Στο Freedom (03:57) έχουμε μια νότα αισιοδοξίας και ζεστασιάς με την ορχήστρα να ερμηνεύει έντονα μόνο κάποια μέτρα από το θέμα. Εδώ τα πράγματα είναι πολύ έντονα. Έχουμε να κάνουμε με μια εμμονή. Με μια μανία. Μανία για την ελευθερία, μανία για το όνειρο μανία για την πατρίδα και περιγράφεται με τον καλύτερο τρόπο. Σαν ένα μικρόβιο που δεν σε αφήνει, σαν μια σκέψη που σε τυραννάει. Η ελευθερία είναι ο μόνος δρόμος .Δεν υπάρχει άλλος. 14 φορές επιχείρησε να αποδράσεις ο πεταλούδας στο βιβλίο ενώ στην ταινία παρουσιάζονται οι τρεις και η μουσική το δηλώνει ξεκάθαρα. Ή θα αποδράσω ή θα πεθάνω. Δεν υπάρχει κάτι ενδιάμεσο.

   Αφήνουμε το εκπληκτικό  Catching Butterflies (01:32) που μιλήσαμε πιο πάνω και πάμε στο Gift From The Sea (06:46) που αποτελεί και το highlight του άλμπουμ. Όπως λέει και ο τίτλος έχουμε ένα δώρο από την θάλασσα. Αμέσως από τα πρώτα δευτερόλεπτα καταλαβαίνουμε πως είναι κάτι ωραίο και καλοδεχούμενο, που η μουσική το περιγράφει με ευχάριστη διάθεση, αρμονία  και μια νέα μελωδία. Η ενορχήστρωση δε είναι το κάτι άλλο..

     Αφήνουμε τα επόμενα δύο που μιλήσαμε πιο πάνω και περνάμε στο Antonio's Death (02:28) ένα  action theme, κλειστοφοβικό και αποπνικτικό ,μια πάλη να κρατηθεί στην ζωή κάποιος με αποτυχές αποτέλεσμα.

 Στο Cruel Sea (01:28) έχουμε πάλι μια δειλή νύξη του θέματος που κορυφώνεται όμως λυρικά σαν να επρόκειτο η σωτήρια να έρθει από το νερό. Δια μέσου της θάλασσας.

 Στο Hospital (03:49) έχουμε στενάχωρο και θλιβερό κλίμα στην αρχή μα κάπου αναφαίνεται και κάποια ελπίδα…ένα άνοιγμα καθώς το βασικό θέμα εμφανίζεται στο τέλος διακριτικά και ντροπαλά.

Survival (05:24) Ξεκινάμε με το βαλς και τον ομώνυμο χαρακτήρα να διεκδικεί την ελευθερία του. Όμως ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με κόκκινα χαλιά και ροδοπέταλα. Έχει σκληρή και αδυσώπητη μάχη στην πορεία. Στα 5:30 αυτού του κομματιού βλέπουμε πάλι την διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην ατονικότητα και την τονικότητα, την αρμονία και την δυσαρμονία μέσα από ένα action theme που κορυφώνεται με ένα ασαφές κρεσέντο. Ποιος νίκησε ποιος έχασε; Τα κατάφερε ο Πεταλούδας;

Toi Qui Regarde La Mer (03:13) Το άνοιγμα βρέθηκε. Ο πεταλούδας τα κατάφερε!!! Ο πεταλούδας ελευθερώθηκε!!! Μπορεί να κατάφερε μεταφυσικά ή ρεαλιστικά. Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει όλη αυτή η επιμονή, η αδυσώπητη μάχη για το φως , η μανία για την ελευθερία, η εμμονή για την πατρίδα η πίστη και η   μαχητικότητα του ανθρωπίνου νου!!!

Πάμε τώρα να δούμε και την έκδοση των 71 λεπτών η οποία περιλαμβάνει και ένα βιβλιαράκι 20 σελίδων!!!

1.         Theme From Papillon (02:20)

2.         The Camp (03:02)

3.         Catching Butterflies (Extended Version) (02:57)

4.         The Dream (01:49)

5.         Hospital (03:51)

6.         Papillon (Theme Variation) (01:50)

7.         Freedom (03:59)

8.         New Friend (02:07)

9.         Antonio’s Death (02:30)

10.       Gift From the Sea (Film Version) (08:18)

11.       The Pearl (01:03)

12.       Reunion (04:38)

13.       The Garden (00:51)

14.       Cruel Sea (01:30)

15.       Farewell—Part 1 (00:59)

16.       Farewell—Part 2 (02:25)

17.       End Title (02:45)

Source Music

18.       Field Drums (00:44)

19.       Triumphant Parade (01:50)

20.       Dance of the Nubian Slaves (from Faust) (02:49)

21.       Cleopatra’s Variations (from Faust) (02:12)

22.       Phryne’s Dance (from Faust) (02:13)

23.       J’ai Deux Amours (01:52)

24.       Sous les Toits de Paris (03:16)

Bonus Tracks

25.       The Dream (Alternate) (01:44)

26.       Freedom (Alternate) (03:59)

27.       Free as the Wind (03:10)

Όπως βλέπουμε τα δύο πρώτα κομμάτια είναι ίδια όπως σε όλα τα άλμπουμ. Η μεγάλη έκπληξη έρχεται στο τρίτο κομμάτι στο Catching Butterflies (Extended Version) (02:57) που είναι μεγαλωμένο κατά ενάμισι ολόκληρο λεπτό. Εδώ έχουμε κανονικά το θέμα όπως ήταν στην μορφή των 1:32 και μετά δυστυχώς δεν υπάρχει μια περαιτέρω ανάπτυξη. Έχουμε ένα μουσικό χαλί τελείως άσχετο με το πρώτο μισό. Το αποτέλεσμα είναι πως το κομμάτι στην Extended Version του χάνει την ομορφιά του. Το The Dream (01:49) είναι κι αυτό μεγαλωμένο κατά τριάντα δευτερόλεπτα αλλά αυτή τη φορά παραμένει πιστό στην μελωδία και το ύφος που υπάρχει και στην πιο σύντομη βερσιόν του. Είναι το θέμα του πεταλούδα ερμηνευμένο από ένα ακορντεόν. Όλα τα υπόλοιπα κομμάτια μέχρι και το Gift From the Sea (Film Version) (08:18) είναι ίδια με την γαλλική έκδοση. Το Gift From the Sea είναι ακριβώς όπως ακούστηκε στην ταινία και έχει 2 ολόκληρα λεπτά παραπάνω από τις άλλες εκδόσεις. Τι καινούργιο υπάρχει όμως εδώ; Μετά τα 6 λεπτά η μουσική μένει πιστή στο όμορφο κλίμα αλλά στο τελευταίο λεπτό σκοτεινιάζει και γίνεται περιγραφική. Δεν νομίζω ότι προσφέρει κάτι στην αυτόνομη ακρόαση. Το The Pearl (01:03) δεν υπήρχε σε καμιά από τις δυο εκδόσεις αλλά είναι σαν μια παραλλαγή του Arrest (02:09). Τίποτε σπουδαίο. Το The Garden (00:51) είναι μια αριστουργηματική μίνι εκδοχή του βασικού θέματος με το πιάνο σε πρώτο πλάνο!!! Καλοδεχούμενο. Τα ίδια ισχύουν και στο Farewell—Part 1 (00:59) όπου έχουμε το βασικό θέμα με άρπα αλλά στην συνέχεια  κλείνει με ένα παράξενο σκοτείνιασμα της ορχήστρας σαν να προμηνάει κάτι άσχημο. Ενδιαφέρον. Το Farewell—Part 2 (02:25)  και το End Title (02:45) είναι το Survival που υπάρχει στις δυο προηγούμενες εκδόσεις στην διάρκεια των 5 λεπτών. Εδώ έχει χωριστεί προφανώς σε δυο μέρη για να μην μπερδεύεται το βασικό θέμα με την ατονική μορφή της δεύτερης σύνθεσης. Έτσι όμως η διαλεκτική σχέση έχει κομματιαστεί και η άγρια ομορφιά και η φιλοσοφία όλου του θέματος  θρυμματίζεται. Και περνάμε στην Source Music η οποία δεν έχει και το παραμικρό ενδιαφέρον και τα αποσπάσματα κλασικής μουσικής και κάποια ελαφριά τζαζ σε πετάνε τελείως εκτός κλίματος.!!!! Και πάμε  στα Bonus Tracks. Το μόνο ενδιαφέρον είναι το τραγούδι το οποίο υπάρχει στην αγγλική του βερσιόν και όχι στην γαλλική. Εξαιρετικό φυσικά!!! Συνοψίζοντας η έκδοση των 71 λεπτών δεν προσφέρει τίποτα ουσιαστικό εκτός από το τραγούδι και το εικοσασέλιδο βιβλιαράκι. Ο ήχος είναι κι εδώ εξαιρετικός αλλά όλη η φιλοσοφία του άλμπουμ που έφτιαξε ο Γκόλντσμιθ έχει εξαφανιστεί. Είναι μόνο για μουσικούς και μελετητές ενώ η γαλλική βερσιόν είναι ένα κόσμημα μουσικής ακρόασης με τα θέματα όπως πρέπει να είναι και μάλιστα αλλαγμένα χρονικά ώστε να υπάρχει δομή κλασικής μουσικής με εναλλαγές στο ύφος.

       Στην ιστορία της κινηματογραφικής ιστορίας λίγες είναι οι στιγμές που ο συνθέτης μπορεί να ξεπεράσει την ταινία, τον σκηνοθέτη και τα στενά πλαίσια  του εκάστοτε έργου. Ο Goldsmith τούτη η ιδιοφυΐα του εικοστού αιώνα τα κατάφερε αρκετές φορές. Ο Πεταλούδας είναι μια απ’ αυτές τις περιπτώσεις και ίσως η κορυφαία του στιγμή όπου στηρίχτηκε σε ένα βαλς για να περιγράψει αυτόν τον χαρακτήρα μα και τα ανθρώπινα ιδεώδη και ιδανικά. Η μουσική του ταιριάζει σε κάθε φυλακισμένο σε κάθε γωνιά της γης. Έτσι τονίζουνε  τις αντιθέσεις κύριε Τόμας Νιούμαν που στην Τελευταία έξοδος δεν έκανες τίποτα. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος άλλος συνθέτης που για ένα τόσο βαρύ θέμα, για τοσο σπουδαία πανανθρώπινα ιδεώδη θα έγραφε ένα βαλς και θα το τοποθετούσε δίπλα σε εφιαλτικές ενορχηστρώσεις και αρμονίες…Ελάχιστοι…Και ακόμα πιο ελάχιστοι θα το κατάφερναν. Ο  Goldsmith τόλμησε. Όπως τόλμησε και ο πεταλούδας . Και οι δυο τα κατάφεραν και νίκησαν. Και έτσι ο Goldsmith μέσω της μουσικής συναντήθηκε με έναν εντελώς μεταφυσικό τρόπο με τον Πεταλούδα και τον Andy Dufresne τον χαρακτήρα από το Τελευταία έξοδος . Έναν άνθρωπο που φυλακίστηκε κι αυτός άδικα, μα κι αυτός έβαλε σκοπό της ζωής του την ελευθερία. Και ας μην έγραψε ποτέ  την μουσική γι’ αυτή την ταινία ο Goldsmith.

* η αλεατορική μουσική αναφέρεται στην ουσία σε πολύπλοκες συνθέσεις στις οποίες ο ρυθμός και η εκτέλεση δεν προκαθορίζονται ακριβώς από την παρτιτούρα αλλά αφήνονται στην εκτέλεση από την ορχήστρα...συγκεκριμένα στον πεταλούδα στο θέμα antonio's death στο κρεσέντο του φινάλε που γίνεται αυτή η βαβούρα και ο πανικός αλλά και σε ένα βαρυφορτωμένο σημείο εκεί με τα πιτσικάτος χάνεται τελείως η φόρμα και ο ρυθμός αν προσέξεις...αυτό είναι αλεατορική μουσική   (Βασιλης Κουτσουνάκης)

Οι τρεις εκδοχες του Πεταλουδα. Προτιμηστε την πρωτη με τα 45 λεπτα της Universal France.